ಶಿಶಿರ ಕಾಲ
shishirh@gmail.com
ಶಿಕಾಗೊ ನಗರ ಮಿಷಿಗನ್ ಸರೋವರದ ತಟದಲ್ಲಿದೆ. ಸರೋವರವೆಂದರೆ ಅದೇನೂ ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ಕೆರೆಯಲ್ಲ, ಸ್ಯಾಂಕಿ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಅಲ್ಲ- ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸಾಗರಸದೃಶ. ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಕಾಣಿಸದಷ್ಟು ಅಗಲ. ಅದರೊಳಗೆ ೭೫ ಬೆಂಗಳೂರು ಹಿಡಿಸಬಹುದು ಎಂದಾದರೆ ಅದರ ವಿಸ್ತಾರ ಅಂದಾಜಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಇದರ ತಟದಲ್ಲಿರುವ ಶಿಕಾಗೊ ನಗರದ ತುಂಬೆಲ್ಲ ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು.
ಇಂಥದ್ದೇ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡದ ೭೬ನೇ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕಚೇರಿ ಯಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಗಾಜಿನ ಗೋಡೆ-ಕಿಟಕಿಗಳಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ನೋಡಿದರೆ ಮನುಷ್ಯರೆಲ್ಲ ಇರುವೆ ಹರಿದಂತೆ, ಕಾರುಗಳು ಅಂಗಿ ಗುಂಡಿಯಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಇಷ್ಟು ಎತ್ತೆತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡದ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವುದು ಕೇವಲ ಮನುಷ್ಯರಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ಕಟ್ಟಡದ ಅಂಚುಗಳಲ್ಲಿ ಪೆರಿಗ್ರಿನ್ ಫಾಲ್ಕನ್ಗಳು (ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಗಿಡುಗ) ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೇ ನಿಮಗೆ ಹೇಳಲು ಹೊರಟದ್ದು.
ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ, ನಾನು ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಗಾಜಿನ ಗೋಡೆಯ ಹೊರಗೆ ಕಾಣಿಸುವಂತೆ ೨ ಗಿಡುಗಗಳು ಸೇರಿ ಗೂಡು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಂದೆರಡು ದಿನ, ಆಗೀಗ ಹೋಗಿ ಬರುವಾಗ ಅದರತ್ತ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ, ಒಳಗಿನಿಂದ. ದಿನಗಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅವುಗಳ ಚಲನವಲನ ನೋಡುವುದೇ ಚಟವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತು. ಒಂದು ದಿನ ನೋಡುತ್ತೇನೆ, ಗಿಡುಗ ೩ ಮೊಟ್ಟೆಯಿಟ್ಟಿದೆ. ನಂತರ ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ತಾಯಿ ಮತ್ತು ತಂದೆ ಗಿಡುಗ ಪಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಾವು ಕೊಡುತ್ತ ಕೂರುತ್ತಿದ್ದವು.
ಅಷ್ಟೊಂದು ಚಟುವಟಿಕೆಯಿರದ ನೀರಸ ದಿನಗಳವು. ೩-೪ ವಾರ ಕಳೆಯಿತು. ಒಂದು ದಿನ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಚಿಕ್ಕ ಮರಿಗಳು ಹೊರಬಂದವು. ನಂತರ ಅವಕ್ಕೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಆಹಾರ, ಮಾಂಸದ ತುಂಡುಗಳನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವುದು ನಡೆಯಿತು. ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಆ ಮರಿ ಗಿಡುಗಗಳು ಕಟ್ಟಡದಂಚಿನಲ್ಲಿ ಓಡಾಡಲು ಶುರುಮಾಡಿದವು. ಅವುಗಳ ಕಾವಲಿಗೆ ಎರಡರಲ್ಲೊಂದು ಗಿಡುಗ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ನನಗೋ, ಅವೆಲ್ಲಿ ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದುಬಿಡು
ತ್ತವೋ ಎಂಬ ಅಂಜಿಕೆ. ರೆಕ್ಕೆ ಬಲಿಯದ ಆ ಮರಿಹಕ್ಕಿ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದರೆ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿಗೆ ತೂರಿಹೋಗಿ ಯಾವುದೋ ರಸ್ತೆಯ ಕಾರಿನಡಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಂದು ದಿನ ಹೋಗಿ ನೋಡುವಾಗ ಎರಡೇ ಮರಿಗಳು ಕಾಣಿಸಿದವು. ಮೂರನೆಯದು ಕಾಣಿಸಲೇ ಇಲ್ಲ. ಈಗ ಇಳಿದ ಎರಡು ಮರಿಗಳ ಹಾರಾಟದ ತಾಲೀಮು ಶುರುವಾಗಿತ್ತು. ಗಿಡುಗ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಟ್ರೇನಿಂಗ್ ಕೊಡಲು ಶುರುಮಾಡಿತ್ತು.
ನಿಮಗೊಂದು ಹೇಳಬೇಕು- ಶಿಕಾಗೊ ಸರೋವರದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ದಿನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ೯೦-೧೨೦ ಕಿ.ಮೀ. ವೇಗದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ ನುಸುಳಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಬೀಸುಗಾಳಿ ನಿರಂತರ. ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಈ ಗಿಡುಗಗಳು ಹಾರುವುದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬದಲಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇಂಥ ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲವಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೆತ್ತರದ ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವೆ ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿ ಸುಳಿ ಸುತ್ತುವ ಗಾಳಿ. ಹೀಗೆ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿಯ ನಡುವೆಯೇ ಹೇಗೆ ಗ್ಲೈಡ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹಾರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಗಿಡುಗಗಳು ಕಲಿತಿವೆ.
ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಕಲಿಸಿಕೊಡುವುದನ್ನೂ ರೂಢಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಟ್ಟಡದ ಕೊನೆಯ ಕೆಲವು ಮಹಡಿಗಳ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಪಾರಿವಾಳ, ಇತರೆ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೇಟೆಯ ರಸ್ತೆ-ನೆಲದಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವ ಇಲಿ-ಹೆಗ್ಗಣಗಳು ಅವಕ್ಕೆ ಆಹಾರ. ಈ ಗಿಡುಗಗಳು ಉಳಿದವುಗಳಂತೆ ಹಾರುತ್ತ, ಸುತ್ತುತ್ತ ಬೇಟೆಯನ್ನು ಹುಡುಕುವುದಿಲ್ಲ; ಬದಲಿಗೆ ಕಟ್ಟಡದ
ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಗೆ ಕಾಯುತ್ತವೆ. ಕೆಳಗೆ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಇಲಿ ಕಾಣಿಸಿತೆಂದುಕೊಳ್ಳಿ, ಅವುಗಳ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮಡಚಿ, ದೇಹವನ್ನು ರಾಕೆಟ್ ಆಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು, ಸುಮಾರು ೩೦೦-೪೦೦ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡದಿಂದ ಜಿಗಿಯುತ್ತವೆ, ರಾಕೆಟ್ ವೇಗ ದಲ್ಲಿ. ಎಷ್ಟು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಅವು ಡೈವ್ ಮಾಡಬಹುದು, ಹೇಳಿ ನೋಡೋಣ? ಗಂಟೆಗೆ ೩೭೦ ರಿಂದ ೪೦೦ ಕಿ.ಮೀ. ವೇಗ!
ಅಷ್ಟು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿದು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಇಲಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಮೇಲೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಅದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭದ ಕೆಲಸವಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಶರವೇಗದಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುವಾಗ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವೆ ಅಂಡೆಪಿರ್ಕಿ ಗಾಳಿ ನುಗ್ಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ದಿಶೆ, ವೇಗ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ
ಯಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಜಾಸ್ತಿ ಗಾಳಿಯಿದ್ದರೆ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡದಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಹಾರಿದರೆ ನಾಲ್ಕು ಕಟ್ಟಡದಾಚೆ ಇನ್ನೊಂದು ಬುಡಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ತಲುಪಬಹುದು. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅವು ನಾಲ್ಕು ಕಟ್ಟಡ ಆ ಕಡೆ ಹೋಗಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಗಾಳಿ ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ ಬೀಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಎಡಗಡೆಯ ಒಂದಿಷ್ಟು ಕಟ್ಟಡಗಳಾಚೆ ಕೂತು ಅವು ಬಲಕ್ಕೆ ನೋಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.
ಅಲ್ಲೇನಾದರೂ ಬೇಟೆ ಕಂಡಿ ತೆಂದುಕೊಳ್ಳಿ, ಗಾಳಿಗನುಸಾರವಾಗಿ ಬಾಗಿ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಹಾರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಿಗೆ ೭೦-೮೦ ಅಂತಸ್ತು ಕೆಳಕ್ಕೆ ನೆಲದಲ್ಲಿರುವ ಇಲಿ
ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪೇಟೆಯ ಇಲಿಗಳು ಸಿಕ್ಕಾಪಟ್ಟೆ ವೇಗದವು. ಮನುಷ್ಯ ವಸತಿ ಅಷ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಮಾಯವಾಗುವಷ್ಟು ಅವುಗಳದ್ದೂ ವೇಗ. ಆದರೆ ಈ ಪೆರಿಗ್ರಿನ್ ಗಿಡುಗ ಕ್ಷಣಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬೀಸುವ, ವೇಗ ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗಾಳಿಯ ನಡುವೆ ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಎಷ್ಟು ದೂರದಿಂದ ಹೇಗೆ, ಯಾವ ಕೋನದಲ್ಲಿ ಹಾರಬೇಕು ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡಿ ನೆಗೆಯುತ್ತದೆ.
ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಸಮಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹತ್ತರಿಂದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಹನ್ನೆರಡರ ಒಳಗೆ. ಶಿಕಾಗೊದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರೋವರ ದಿಂದ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ವೇಗದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ವೇಗ ಹೆಚ್ಚುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಗಿಡುಗ ತನ್ನ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಹಾರುವುದು, ಬೇಟೆ ಕಲಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಶುರುಮಾಡಿದ್ದವು. ಮೊದಲೆರಡು ದಿನ ಸರಿಯಾಗಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ ೧೦ ಗಂಟೆಗೆ ಅವುಗಳ ತಾಲೀಮು
ಶುರುವಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ಆ ಗಿಡುಗದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಓದಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಈಗ ಕುತೂಹಲ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು.
ಏಕೆಂದರೆ ಗಿಡುಗ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಹಾರಲು ಕಲಿಸುವ ವಿಧಾನವೇ ಅಷ್ಟು ರೋಚಕ. ಅವು ಪ್ರತಿದಿನ ತಾಲೀಮು ಶುರುಮಾಡುವ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಆಗಿನ ಅಲ್ಲಿನ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವನ್ನು ಒಂದು ಹಾಳೆಯ ಮೇಲೆ ಬರೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಶುರುಮಾಡಿದೆ. ದಿನವೂ ಅದೇ ಕೆಲಸ. ಸ್ಥಳೀಯ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ
ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ಗಳಿವೆಯಲ್ಲ. ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಮರಿಗಳ ಹಾರಾಟದ ಕ್ಷಮತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುವುದು ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಹಾಗೆ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಅವುಗಳ ತಾಲೀಮು ಶುರುವಾಗುವ ಸಮಯ ಕೂಡ ಬದಲಾದವು. ಈಗ ತಾಲೀಮು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದ ಗಾಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಗಿಡುಗ ಮರಿಗಳಿಗೆ ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸವಾಲು ಒಡ್ಡುತ್ತಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಗಾಳಿಯ ವೇಗ, ದಿಕ್ಕು ಇವೆಲ್ಲ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬದಲಾಗುವವು. ನಾನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಅವೆಲ್ಲದರ ಅರಿವು ಈ ಗಿಡುಗಕ್ಕೆ ಇದೆ ಎನ್ನುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮರಿಹಕ್ಕಿ ಬೆಳೆದಂತೆಲ್ಲ, ರೆಕ್ಕೆ ಬಲಿತಂತೆಲ್ಲ ಹೆಚ್ಚುಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ತಾಲೀಮು. ಅದಾಗಲೇ ಸುಮಾರು ನೂರಿನ್ನೂರು ತಾಸನ್ನು ಹಾರಾಟ ಕಲಿಸುವುದಕ್ಕೆ ತಾಯಿ-ತಂದೆ ಹಕ್ಕಿಗಳು ವ್ಯಯಿಸಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಮರಿಹಕ್ಕಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ, ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವೆ, ಬೀಸುಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯ ಡೈವ್ಗೆ ತಯಾರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.
ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಈ ಗಿಡುಗದ ನಡವಳಿಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದಲಾದದ್ದು ಕಾಣಿಸಿತು. ಇಷ್ಟು ದಿನ ತನ್ನ ಪಾಡಿಗಿದ್ದ ಗಿಡುಗ, ಈಗ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಅಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅದು ಮರಿಹಕ್ಕಿ ಮೇಲಿಂದ ನೆಲದವರೆಗೆ ಹಾರಿ ಇಳಿಯುವ ತರಬೇತಿಯ ಸಮಯ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಯ ಕೆಳಕ್ಕೆ
ಓಡಾಡುವವರನ್ನೆಲ್ಲ ತಾಯಿ-ತಂದೆ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಕುಕ್ಕಿ ದಾಳಿಮಾಡಲು ಶುರುಮಾಡಿದವು. ಅದೆಷ್ಟೆಂದರೆ ಕಟ್ಟಡದ ಒಂದು ಪಕ್ಕದ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ‘ಗಿಡುಗ ದಾಳಿ ಮಾಡಬಹುದು’ ಎಂಬ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಬೋರ್ಡ್ ಹಾಕಬೇಕಾದಷ್ಟು.
ಪಾದಚಾರಿಗಳು ಒಂದಿಷ್ಟು ದಿನ ಯಾರೂ ಅತ್ತ ಸುಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಂತರವೇ ಈ ಮರಿಹಕ್ಕಿಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ನೆಲದವರೆಗೆ ಡೈವ್ ಮಾಡಲು ಕಲಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿದ್ದು. ಇದಿಷ್ಟೇ ಆಗಿದ್ದರೆ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಹಕ್ಕಿ, ಎಲ್ಲಿಯೋ ಒಂದು ಕಡೆ ಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವೆ ಹಾರಲು ಕಲಿತುಕೊಂಡಿದೆ, ದೊಡ್ಡ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮರಿಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದಷ್ಟೇ ವಿಷಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರಿಲ್ಲಿ ವಿಷಯ ಅಷ್ಟೇ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಗಿಡುಗಗಳು ೧೯೬೦-೭೦ರ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅ ಸಾನದ ಅಂಚಿಗೆ ತಲುಪಿದ್ದವು. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ಕೆಲವೇ ಖಾಲಿ ಜಾಗಗಳ ಲ್ಲೆಲ್ಲ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಬಂದು ಅವಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲಾಲಿಲ್ಲ.
ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶಿಕಾಗೊದಲ್ಲಿ ಸೊಳ್ಳೆ ಓಡಿಸಲಿಕ್ಕೆಂದು ಯಥೇಚ್ಛ ಡಿಡಿಟಿ ಹೊಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅದು ಈ ಗಿಡುಗದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಹೊರಮೈಯನ್ನು ದುರ್ಬಲವಾಗಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅದರಿಂದ ಅಕಾಲ ಮೊಟ್ಟೆ ಒಡೆದು ಮರಿಗಳು ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಅದಾದ ನಂತರ ೧೯೯೦ರಲ್ಲಿ ಈ ಗಿಡುಗ ಗಳನ್ನು ‘ಶಿಕಾಗೊ ನಗರದ ಹಕ್ಕಿ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ, ಅವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಕೆಲಸ ಶುರುವಾಯಿತು. ಅದೆಷ್ಟೋ ಪೆರಿಗ್ರಿನ್ ಫಾಲ್ಕನ್ಗಳನ್ನು ತಂದು ಬಿಡಲಾಯಿತು. ನಂತರದ ಮೂವತ್ತೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಶಿಕಾಗೊ ಪೇಟೆಯ ಬಹುಮಹಡಿ ಬದುಕಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡವು. ಅವು ಅಲ್ಲಿ ಹಾರಿ, ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಬದುಕಲಷ್ಟೇ ಕಲಿತದ್ದಲ್ಲ, ಮೂರೇ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ದೇಹರಚನೆ ಬದಲಾದವು. ಬಾಹ್ಯವಲ್ಲ, ವಂಶವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಆದ ಬದಲಾವಣೆ ಅದು. ಇದೆಲ್ಲ ನಡೆದದ್ದು ಕೇವಲ ೩೦-೪೦ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಜೀವಿಯ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಜೀನ್ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಜೀನ್ಗಳ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂ
ದಾಗಿ ದೇಹರಚನೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವುಗಳು ಗೂಡು ಕಟ್ಟುವ ರೀತಿ, ಆಹಾರ ಕ್ರಮ, ಬೇಟೆಯ ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಬದಲಾವಣೆ ಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಎಷ್ಟೆಂದರೆ ಈ ಪೇಟೆಯ ಗಿಡುಗನನ್ನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ, ಬಯಲು ಸೀಮೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟರೆ ಅವು ಇಂದು ಬದುಕಲಾರವು. ಅವು ಇಂದು ಬಹು ಮಹಡಿ ಪೇಟೆಯಲ್ಲಷ್ಟೇ, ಶಿಕಾಗೊದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಬದುಕುಳಿಯಬಲ್ಲವು.
ಇಂದು ಹಿಂದೆಲ್ಲದಕ್ಕಿಂತ ವೇಗದಲ್ಲಿ ನಾವು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬದಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದು ಅಮ್ಮಕ್ಕಜ್ಜಿಯ ಕಥೆಯಂತಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಹೋದಲ್ಲಿ ಬಂದಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇವೆ. ನಿಜ ಅದು. ಇದನ್ನು ‘ಬ್ರೇಕ್ ನೆಕ್ ಸ್ಪೀಡ್’ (ಅಪಾಯಕಾರಿ ವೇಗ ಎಂದರ್ಥ) ಎಂದು ಕರೆಯುವುದಿದೆ- ಕುತ್ತಿಗೆ ಮುರಿದುಕೊಳ್ಳು ವಷ್ಟು ವೇಗವೆಂಬ ವಿಡಂಬನಾ ಹೋಲಿಕೆಯಿದು. ಇದು ಅದೆಷ್ಟು ವೇಗವೆಂದರೆ ಖುದ್ದು ಮನುಷ್ಯನಿಗೇ ಅಷ್ಟು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇಂದು ಬದುಕುವ ರೀತಿ ಬದಲಿಸಿಕೊಂಡ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ವರ್ಗ ದಿನಕ್ಕೆ ಹತ್ತೆಂಟು ತಾಸು ಕೂತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಹ ಅದಕ್ಕೇ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ, ಬೆನ್ನುನೋವು ಬಂದು ಅದು ಇವರನ್ನೆಲ್ಲ ಕಾಡುತ್ತದೆ. ಮಧುಮೇಹ, ಜಿಡ್ಡು ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ,
ಸ್ಥೂಲಕಾಯ ಇವು ಯಾವುದು ಕೂಡ ನಮಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಯಾಗದೇ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
ಜಗತ್ತಿನ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇಂದು ಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದೆಯಂತೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತಲೆಮಾರಿನಿಂದ ಅದೇ ಪೇಟೆಯಲ್ಲಿದ್ದವರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇಂದಿಗೂ ಆಧುನಿಕ ಪೇಟೆಗೆ ಮನುಷ್ಯ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಇಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ಮಾಡಿದ ಅವಾಂತರದ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಮಗಿಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ, ತಮ್ಮ ವಂಶವಾಹಿನಿಯನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜೀವಿಗಳು, ಅವುಗಳ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ವೇಗ ವಿಶೇಷ ವೆನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಊಸರವಳ್ಳಿಯಿದೆ. ಅವುಗಳದ್ದು ಕೂಡ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿನ ಬದುಕು. ನಿರ್ವಾತ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವುಗಳ ಪಾದದ ಅಗಲ ಕಳೆದ ೫ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಒಂದೂವರೆ ಪಟ್ಟು ಜಾಸ್ತಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ.
ಇನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮನುಷ್ಯಕೃತ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ವಿಕಸನದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನೇ ಬದಲಿಸುವುದಿದೆ. ಆನೆ ಮತ್ತು ಆನೆಯ ದಂತದ ವಿಷಯವನ್ನೇ ನೋಡೋಣ. ಯಥೇಚ್ಛ ಆನೆಗಳಿರುವ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಒಂದು ಬಡದೇಶ ಮೊಜಾಂಬಿಕ್. ಅದು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ವಸಾಹತಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ದಂತಲೂಟಿಯ ನಂತರವೂ ಅಲ್ಲಿ ಯಥೇಚ್ಛ ಆನೆಗಳು ಬದುಕುಳಿದಿದ್ದವು. ಮೊಜಾಂಬಿಕ್ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದದ್ದು ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಕ್ಕ ಒಂದೂವರೆ
ವರ್ಷದೊಳಗೆ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧ ಭುಗಿಲೆದ್ದಿತು. ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ ದೇಶ ೨ ಪಂಗಡವಾಗಿ ಒಡೆದು ಅವು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ನಿಂತವು. ಯುದ್ಧವೆಂದರೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ, ಉಳಿದವುಗಳಿಗೆ ಹಣ ಬೇಕಲ್ಲ.
ಎರಡೂ ಪಂಗಡಗಳು ಆನೆಯನ್ನು ಕೊಂದು ದಂತವನ್ನು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಮಾಡಲು ಶುರುಮಾಡಿದವು. ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು ಆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ೨೫,೦೦೦ದಷ್ಟಿದ್ದ ಆನೆಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅದಾಗಲೇ ೧೦,೦೦೦ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೨೦೦ಕ್ಕೆ ಬಂದು ನಿಂತಿತ್ತು
ಎಂದರೆ ನೀವೇ ಅಂದಾಜಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ನೀವು ಆನೆಯನ್ನು ಕಾಣುವಾಗ ಒಂದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿರಬಹುದು. ಗಂಡು ಆನೆಗೆ ಉದ್ದದ ದಂತವಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು
ಆನೆಗೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಇದ್ದರೂ ಚಿಕ್ಕ ದಂತ. ಗಂಡು ಎಂದರೆ ‘ಎಕ್ಸ್ವೈ’ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣೆಂದರೆ ‘ಎಕ್ಸ್ಎಕ್ಸ್’ ವರ್ಣತಂತು ಎಂಬುದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತು. ಆಫ್ರಿಕಾದ ಈ ಆನೆಗಳ ‘ಎಕ್ಸ್ ಎಕ್ಸ್’ ವರ್ಣತಂತುವಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ‘ಎಕ್ಸ್’ನಲ್ಲಿ ದಂತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಅಂಶವಿತ್ತು. ಆ ಸಾಮೂಹಿಕ ಗಜಮೇಧ ನಡೆಯುವು ದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಅಲ್ಲಿನ ಶೇ.೬೦ರಷ್ಟು ಹೆಣ್ಣು ಆನೆ ಗಳಿಗೆ ಗಂಡಿನಷ್ಟೇ ಉದ್ದದ ದಂತವಿರುತ್ತಿತ್ತಂತೆ.
ಅಂದು ಅಲ್ಲಿನವರು ದಂತವಿದ್ದ ಬಹುತೇಕ ಆನೆಗಳನ್ನು ಕೊಂದು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದ್ದು ದಂತವಿಲ್ಲದ ಕೆಲವೇ ಹೆಣ್ಣು ಆನೆಗಳು. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೇ ಅವು ಬದುಕಿಕೊಂಡದ್ದು, ಅದು ಬೇರೆ ವಿಷಯ. ಆದರೆ ಅವೆಲ್ಲವೂ ‘ಎಕ್ಸ್’ ಜೀವ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ದಂತವಿಲ್ಲದ ಜೀನ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಇಂದು ಮೊಜಾಂಬಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಆನೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೧೦,೦೦೦ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ. ಆದರೆ ಶೇಕಡಾವಾರು ಕೆಲವೇ ಹೆಣ್ಣು ಆನೆಗಳಲ್ಲಿ ದಂತ ಉಳಿದು ಕೊಂಡಿದೆ. ಶೇ.೯೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಣ್ಣು ಆನೆಗಳಲ್ಲಿ ದಂತಗಳು ಇಲ್ಲ.
ಹಾಗಾದರೆ ಗಂಡಿನಲ್ಲಿ ‘ಎಕ್ಸ್ವೈ’ ಇದೆಯಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ‘ಎಕ್ಸ್’ ಬರುವುದು ತಾಯಿಯಿಂದ. ಹಾಗಾಗಿ ಗಂಡು ಆನೆಗಳು ದಂತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲವೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಹಜ. ಅದು ಹೇಗೋ, ಗಂಡು ಆನೆಗಳಲ್ಲಿ ದಂತ ಗುಣವಿರುವ ‘ವೈ’ ವರ್ಣತಂತುವೇ ಹೆಚ್ಚು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ, ದಂತ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ‘ಎಕ್ಸ್’ ವರ್ಣತಂತುವನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಂತಿವೆ, ಇಂದಿಗೂ. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅದಕ್ಕೆ ಗಂಡು ಆನೆಗಳ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯೇ ಕಾರಣವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮುಂದುವರಿದಿಲ್ಲ.
ಒಟ್ಟಾರೆ ಗಂಡು ಆನೆ ಸಂಕುಲಕ್ಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗುವ ಜೀನ್ಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಹೆಣ್ಣಾನೆ ಬದುಕಲಿಕ್ಕೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾದ ದಂತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಜೈವಿಕ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಇದೇ ಸ್ಥಿತಿ ಆನೆ ಗಳನ್ನು ಸಾಕಿ ಬೆಳೆಸಿ ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಾರುವ ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಇವತ್ತು ಶೇ.೫ರಷ್ಟು ಹೆಣ್ಣಾನೆ ಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಚಿಕ್ಕ ದಂತವಿರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದವು ಟೂತ್ಲೆಸ್!
ನಾವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಾಣಿ ಆನೆ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡುವ ಗಿಡುಗ ಇಂಥವುಗಳ ಜೀನ್ಸ್ ಅನ್ನೇ ಬದಲಿಸುವಷ್ಟು ಜಗತ್ತನ್ನು ಬದಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನು ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ಜೀವಿಗಳ ಕಥೆ ಏನಾಗಿರಬೇಡ? ಸುಮ್ಮನೆ ನೀವು ಕೂರುವ, ವಾಸಿಸುವ ಕಟ್ಟಡ, ಮನೆ, ಪಕ್ಕದ ಗಾರ್ಡನ್, ಕೆರೆ ಹೀಗೆ
ಮನುಷ್ಯ ವಾಸದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಅದೆಷ್ಟೋ ಇಂಥ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಗುಬ್ಬಿ, ಕಾಗೆ, ನರಿ, ಕರಡಿ, ತೋಳ, ಹಾವು, ಇಲಿ, ಪಾರಿವಾಳ, ಇಣಚಿ, ಬೆಕ್ಕು ಹೀಗೆ ಅದೆಷ್ಟೋ ಜೀವಿಗಳು, ಗಿಡಗಳೂ ಹೊರತಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯನ ಪೇಟೆಯ ಜೀವನ, ಮಾಲಿನ್ಯ, ಗ್ಲೋಬಲ್ ವಾರ್ಮಿಂಗ್
ಇತ್ಯಾದಿ ನೂರೆಂಟು ‘ಅಪಾಯಕಾರಿ ವೇಗದ’ ಬದಲಾವಣೆ ಗಳಿಗೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಂಡು ಬದುಕುವುದು, ಜೀವ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಆಯ್ಕೆ, ವಂಶವಾಹಿನಿಯನ್ನೇ ಅದರ ಸುತ್ತ ಬೇಕಾದಂತೆ ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಜೀವಜಗತ್ತಿನ ವಂಡರ್, ಅಲ್ಲವೇ?