ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಸರಕಾರ ಬರಬೇಕಲ್ಲವೇ ?

ಅಭಿಮತ

ಚೇರ್ಕಾಡಿ ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ಶೆಟ್ಟಿ

ಲೋಗ್ ಆಯೆಂಗೇ, ಲೋಗ್ ಜಾಯೆಂಗೇ, ಪಾರ್ಟಿಯಾ ಆಯೆಗಾ, ಪಾರ್ಟಿಯಾ ಜಾಯೆಗಾ, ಪಾರ್ಟಿಯಾ ಬಿಗ್‌ಡೆಗಾ ಮಗರ್… ಹಮಾರಾ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರೆಹನಾ ಹೈ.. ಇದೊಂದು ನಮ್ಮ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿಯವರ ಹೇಳಿಕೆ.

ಇದನ್ನು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸೂಕ್ತವೆಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮತಚಲಾಯಿಸಿದ ಬಹುಜನರ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಮತ್ತು
ಮನಸ್ಥಿತಿಗನುಗುಣವಾದ ಸರಕಾರ ಬರುತ್ತದೆ. ಬಂದೇ ಬರಬೇಕು. ಇದೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಶಕ್ತಿ. ಆದರೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ರೀತಿ, ನೀತಿ, ನಿಯಮಗಳು
ಪಾಲನೆಯಾಗಿವೆಯೇ ಎಂಬ ದುಗುಡ, ದುಮ್ಮಾನ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ, ದೇಶ ಪ್ರೇಮಿ ಪ್ರಜೆಯ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕಾಡದೇ ಇರಲಾರದು. ಒಂದೆಡೆ ಈ ಚುನಾವಣೆ ಯೆಂಬುದು ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರದಂತಾಗಿಲ್ಲವೇ? ವಾಣೀಜ್ಯಕರಣವಾದಂತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿಲ್ಲವೇ? ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಾವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುವ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ, ಕರ್ತವ್ಯವಂತ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಪ್ರಜೆಯೆಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯ.

ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಶೇ. ೬೨ ರ ಆಸುಪಾಸಿನ ಮತದಾನ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ದ್ವೇಷ ರಾಜಕಾರಣ. ಈ ಮಾನದಂಡಗಳು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ  ಶೋಭೆ ತರಬಲ್ಲವೇ? ಏನೇ ಇರಲಿ, ಮತದಾನ ಮಾಡಿದ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರ ಸರಕಾರವೇ ಬರಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಮತದಾನ ಮಾಡದವರು ಮತ್ತು ಸೋತವರಿಗೆ ಮತ ನೀಡಿದವರೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲೇ ಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಇದೇ ಕೊನೆಯ ತೀರ್ಪು. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ನಿಜಕ್ಕೂ ಸಂಕಷ್ಟ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆಯೇ, ಸಂಕ್ರಮಣ
ಸ್ಥಿತಿ ತಲುಪಿದೆಯೇ, ಹೊರಳು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ವಿನಾಶದ ಅಂಚನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿ ತೂರಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಈಗ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂಬ ಮೂಲಭೂತ ಅನುಮಾನವನ್ನೂ ನಾವು
ಎದುರುಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಾಗಾದರೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಅಳೆಯುವುದು ಹೇಗೆ? ಅಳತೆಗೋಲು ಯಾವುದು? ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಇದೀಗ ಲೋಕಸಭಾ
ಚುನಾವಣೆ ಮುಗಿದಿದೆ. ಪರಿಣಾಮದ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಜನ. ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆತುರ ಬೇಡ. ಆತಂಕದ ಅಗತ್ಯವೂ ಇಲ್ಲ. ದೇಶದ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದ ಜನರ
ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಸರಕಾರ ರಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಜೂನ್ ಒಂದು ಕೊನೆಯ ಹಂತದ ಒಂದು ಹಂತದ ಮತದಾನ ಮುಗಿದರೆ ೪ ನೇಯ ತಾರೀಕು ರಿಸಲ್ಟ್ ಹೊರಬೀಳಲಿದೆ. ನಾವೆಲ್ಲಾ ಜಂಭದಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಾವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದೇನೋ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ನಿಜ.

ಆದರೆ ಯಾವ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಇದ್ದೇವೆಯೆಂಬುದು ಅರಿವಾದೆಡೆ ನಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಯ ಬುಡ, ಭರವಸೆಯ ಚಿಗುರು ಉದುರಿ ಬೀಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ನಿದ್ದೆಗೆಡಿಸುವ ಸಂಗತಿ. ಹಾಗಾದರೆ ನಾವಿರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮಟ್ಟ ಯಾವುದು?
ಪ್ರಜಾಸತ್ತೆಯ ಬುನಾದಿಯಾದ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಒಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆಯೇ? ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ? ಎಂಬುದು ಕೂಡಾ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತವೆ. ಭಾರತದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನೇ ಪರಿಗಣಿಸುವುದಾದರೆ ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ, ರೀತಿ, ಆಕ್ರಮಗಳು, ಭೃಷ್ಟಾಚಾರ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತೆಯನ್ನು ಅಣಕಿಸುವಂತೆ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಅಬ್ಬಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಅಬ್ಬರ, ರೋಷಾವೇಶ,
ಕರ್ಕಶ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಟೀಕೆ – ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು, ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಅಶ್ಲೀಲ ಮಾತುಗಳು, ತಾವೇನು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ, ಇನ್ನು ನಮ್ಮ ಗುರಿಯೇನು? ಎಂಬುದನ್ನು ಕೊನೆ, ಕೊನೆಗೆ ಮರೆತೇ ಬಿಟ್ಟಂತಿತ್ತು.

ಕರ್ಕಶ ಕ್ರೋಧಗಳ ಭಾಷಣ – ಭೀಷಣಗಳ ಅಬ್ಬರ. ‘ಎಲ್ಲೂ ಸಲ್ಲದವರು ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲುತ್ತಾರೆ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೆಲವು ಜನನಾಯಕರು, ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ರುಜುವಾತು ಮಾಡಿ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿಯೇ ಬಿಟ್ಟರು. ಅಪವಾದವಿದೆ ಬಿಡಿ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಅಪಮಾನ ಮಾಡಿ ಮುಗ್ಧ ಮತದಾರ ರನ್ನು ಓಲೈಸಿ, ಸಂತೈಸಿ ಅಮಿಷವನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಓಲೈಸಲು ಕೆಲವರು ಪಣತೊಟ್ಟು ಸಫಲರಾದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಲೋಕಸಭೆಯಿಂದ, ಮಹಾಚುನಾವಣೆ ಭವಿತವ್ಯದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಲು ಜನತೆಗೆ ಭರವಸೆ ದೊರೆಯುವಂತಿರಬೇಕು ಎಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಸಹಜ. ಆಗಬೇಕಾದದ್ದೂ ಹಾಗೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶವೂ ಅದೇ. ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.

ಆದರೆ ಈಡೇರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಂತಹ ಜನರನ್ನು ಮರಳು ಮಾಡಿ ಘೋಷಿಸಿದ ಮುಂಗೈಗೆ ತುಪ್ಪ ಸವರಿದ ಆಶ್ವಾಸನೆಗಳು ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸೀಮಿತ ಎನ್ನುವಂತಹದ್ದು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮನಸ್ಥಿತಿ ಎಂಬುದು ಮತದಾರರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಬಹುಕಾಲ ಮುಂದುವರಿಯದಂತಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪುಕ್ಕಟೆಗಳಿಗೆ ಮಾರುಹೋಗಿ ಮತಗಳಿಸಿ ಕೊನೆಗೆ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಜೇಬು ತುಂಬಿಸಿಕೊಂಡು, ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಭೃಷ್ಟಾಚಾರದಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ಬಹುಪಾಲು ಹಣವನ್ನು ಪುನಃ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರಲು, ಓಟು ಗಳಿಸಲಿಕ್ಕಿಯೇ ಆಗಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣ ಮುಂದಿರುವ ದೃಷ್ಟಾಂತ.

ಇದು ದುರಂತ ಮತ್ತು ದುರದೃಷ್ಟಕರ. ಇದು ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭುತ್ವದ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳೇ?. ’uಛಿ ಟ್ಛ ಠಿeಛಿ ಚಿZoಜ್ಚಿ ಛಿಟ್ಠಿಜ್ಟಿಛಿಞಛ್ಞಿಠಿo ಟ್ಛ bಛಿಞಟ್ಚ್ಟZqs ಜಿo ಠಿeಛಿ bಜಿoಜಿmಜ್ಞಿಛಿ ಟ್ಞ ಠಿeಛಿ mZಠಿ ಟ್ಛ ಜಿಠಿo ಜಿಠಿಜ್ಢಿಛ್ಞಿo. ಈಛಿಞಟ್ಚ್ಟZqs Zb bಜಿoಜಿmಜ್ಞಿಛಿ Zಛಿ ಟಛ್ಡಿಜಿoಠಿZಠಿ Zb ಡಿeಜ್ಚಿe ಡಿಛ್ಟಿಛಿ ಠಿeಟಡ್ಞಿ  ಟ ಡಿಜ್ಞಿbo’ ನಾವು ಸಕ್ರಿಯ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿರುವ ಯಾರನ್ನೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರೂ ಅವರ ಐಷರಾಮಿ ಬದುಕಿಗೆ, ಹಲವು ತಲೆಮಾರುಗಳ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಹಣ, ಆಸ್ತಿ, ಅಂತಸ್ತು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಹು ಪಾಲು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ತೋಡಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಥವಾ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಖರ್ಚು ವೆಚ್ಚಗಳಿಗಾಗಿ ಭೃಷ್ಟರಾಗಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ, ಈಗ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷದ ನಿಧಿಗೆ, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ, ಮೇಲಿನ ನಾಯಕರುಗಳಿಗೆ, ನೆರವು ಬೇಡುವ ಮತದಾರರಿಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಗೂಂಡಾಗಳ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯಲು, ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ, ಹೀಗೆ ಹಣದ ವಿನಿಯೋಗ ನಿಗದಿಯಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ.

ದಿನವೊಂದರ ಆತನ ಆಗುಹೋಗುಗಳ ವೆಚ್ಚ, ಲಕ್ಷ ರುಪಾಯಿ ಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಚುನಾವಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದ ‘ವೆಚ್ಚದ ಲೆಕ್ಕ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತನಿಗೂ ಸಿಗಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ’. ಹಾಗಾಗೀ ಇಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ, ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಮತದಾರ ತಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಆಕ್ರಮಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳು ತ್ತಾರೆ. Seಛ್ಟಿಛಿ ಜಿo ಜ್ಞಿbಜಿoಜಿmಜ್ಞಿಛಿ ಜ್ಞಿ  mಚ್ಝಿಜ್ಚಿ ಜ್ಛಿಛಿ, ಜ್ಞಿ ಛಿಜಜಿoZಠ್ಠ್ಟಿಛಿo, ಜ್ಞಿ ಟ್ಛ್ಛಜ್ಚಿಛಿo, oeಟಟ್ಝo Zb ಟ್ಝ್ಝಛಿಜಛಿo. Pಛಿಟmಛಿ ಠಿeಛಿಞoಛ್ಝಿqಛಿo Zಛಿ ಛ್ಟಿo eಛ್ಞ್ಚಿಛಿ ಠಿeಛಿqs Zಜeಠಿ ಠಿಟ ಚಿಛಿ bಜಿoಜಿmಜ್ಞಿಛಿb ಡಿಛಿ Zಛಿ ಠಿಠಿಛ್ಟ್ಝಿqs ಚಿZhಜ್ಞಿಜ ಜ್ಞಿ ಠಿeಛಿ ಟ್ಠಿZಜಿಠಿqs.
ನಮ್ಮ ಈ ಬಾರಿಯ ಚುನಾವಣೆ ಮಹಾಭಾರತದ ಯುದ್ಧದಂತಿತ್ತು. ಮಹಾಭಾರತದ ಯುದ್ಧ ಹದಿನೆಂಟು ದಿನಗಳು ನಡೆದರೆ, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಈ
ಲೋಕಸಭಾ ಮತದಾನ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆ ಎಂಬ ಹಬ್ಬ ನೂರೆಂಟು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು.

ಮಹಾ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ತಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕುತಂತ್ರಗಳು ನಡೆದವು. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ತೆರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ವಾಲಿ ಕೊಲ್ಲಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ, ಮಹಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕರ್ಣನ ಕುಂಡಲ ಬೇಡಿದ ತಂತ್ರ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಭೀಮನಿಗೆ ದುರ್ಯೋಧನನ ತೊಡೆಗೆ ಗದೆ ಬೀಸು ಎಂದು ತೊಡೆ ತಟ್ಟಿದ ಪ್ರತಿತಂತ್ರ, ಶರಮಂಚದ ಮೇಲೆ ಭೀಷ್ಮನ ಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗೆಯೇ ಪುರಸ್ಕಾರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಪುಸಲಾಯಿಸಿದ ಜಾಣ್ಮೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾವೂ ಕಂಡಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ ಜನರಿಗೆ ಬೇಕೋ, ಬೇಡವೋ, ಅಗತ್ಯವೋ, ಅನಗತ್ಯವೋ, ಗ್ಯಾರಂಟಿಯ ಬಾಣ ಬಿರುಸುಗಳು, ಆಸೆ, ಅಮಿಷಗಳು ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಬಾರಿ ಸದ್ದು ಮಾಡಿ ನಗಾರಿ ಬಾರಿಸಿವೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಹಬ್ಬವೆಂಬುದು ವಾಕ್ಸಮರವೇ ಆಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲಾ ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಶೋಭೆ ತರುವ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳೇ? ಇನ್ನು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಭೃಷ್ಟಾಚಾರದ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನವೆಂದೇ ಗುರು
ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದರೆ ಹದಗೆಟ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಸರಿದಾರಿಗೆ ಬಂದೀತೆಂಬ ಹಗಲುಗನಸು ಕಾಣಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾರಣಗಳಿವೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನೇರ ಪಾತ್ರದಾರರೆಂದರೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಹಾಗೂ ಮತದಾರ. ಅಧಿಕಾರ ರಾಜಕಾರಣದ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಗೆಲ್ಲುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಬೇಕು. ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ಗೆಲ್ಲಲು ಹಣ ಜಾತಿ ಅಗತ್ಯ. ಇನ್ನು ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಹಿಂಬಾಲಕರ ಆದಾಯ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲ್ಲ ಮತದಾರರಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತುಕೊಂಡರೆ ತಪ್ಪಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಮರ್ಥನೆಯ ಭಾವನೆ. ಇದು ದುರಂತ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡ ದುರದೃಷ್ಟವಲ್ಲದೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಎಷ್ಟು ಪರ್ಸೆಂಟ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ವಿನಿಯೋಗವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ.

ದೇಶಗಣತಂತ್ರವಾಗಿ ೭೫ ವರ್ಷವಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೂ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಕಾವು. ಪ್ರಜೆಗಳ
ಪ್ರಭುತ್ವ ಸಾರುವ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆಳುವವರ ಆಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರ ಸಮೀಕರಣವನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಒಳಹೊರಗು ಬದಲಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಚುನಾವಣೆಗಳ ಒಳ ಸುಳಿಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಜೊತೆಗೆ ಬಹುಭಾಷೆಗಳ ನೆಲೆಯಾದ ಭಾರತದ ಎಂಟು ಭಾಷೆಗಳ ಕಥೆಗಳ ಗುಚ್ಛವೂ ಮುಂದಿದೆ. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣೆಯ ಮೇಲೆ ಈ ಬಾರಿ ವಿದೇಶೀ ಮಾಧ್ಯಮಗಳೂ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಗಾ ಇಟ್ಟಿವೆ.

ಅದನ್ನು ಭಾರತದ ಶಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ ಎಂದು ಕೂಡಾ ಹೇಳಬಹುದು. ಈ ವರ್ಷ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ೫೯ ದೇಶಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳು ನೆಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. (ಕೆಲವು
ಮುಗಿದಿದೆ) ನಮ್ಮದು ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ದೇಶ. ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್, ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್, ವಾಷಿಂಗ್‌ಟನ್ ಪೋಸ್ಟ್, ಗ್ಲೋಬಲ್
ಪಾಲಿಸಿಯಂತಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳೆಲ್ಲವೂ ಭಾರತದ ಪ್ರಸಕ್ತ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಮಾದರಿಯಾದ ಜನನಾ ಯಕನ ವಿರುದ್ಧವೂ ಬಹಳ ಅನಾವಶ್ಯಕ ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಒಂದು ದೇಶ ಇನ್ನೊಂದು ದೇಶದ ಏಳಿಗೆಯನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಏನೇ ಇರಲಿ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಬೇಕು ಹಾಗೂ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ಉಳಿಯಬೇಕು.

(ಲೇಖಕರು : ನಿವೃತ್ತ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಬಂಧಕರು ವಿಜಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಶಕ
ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು)