ಓಜೋನ್‌ ಪದರದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಸಲ್ಲ

ಡಾ.ಮೋಹನ್‌ ಮುರಲೀ ಚೂಂತಾರು

ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ವಿಷಕಾರಕ ಅನಿಲಗಳು, ವಾಹನಗಳು ಹೊರಸೂಸುವ ಹೊಗೆ, ಹವಾನಿಯಂತ್ರಕ ಯಂತ್ರಗಳು ಹೊರಸೂಸುವ ವಿಷಾನಿಲಗಳು, ಶಿಥಿಲೀಕರಣ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಅನಿಲಗಳು ಓಜೋನ್ ಪದರಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗಬಲ್ಲವು.

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 16ನ್ನು ‘ವಿಶ್ವ ಓಜೋನ್ ದಿನ’ ಎಂದು ಆಚರಿಸಿ ಓಜೋನ್ ಪದರದ ರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಪರ‍್ಯಾಸ ವೆಂದರೆ ಮರುದಿನದಿಂದಲೇ ‘ಓಜೋನ್ ಪದರ’ದ ಬಗ್ಗೆ ದಿವ್ಯನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ತೋರುವ
ಧೋರಣೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಆಸೆ ದುರಾಸೆಗಳಿಗೆ ಕೊನೆಯೆಂಬುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇದೇ ಸಾಕ್ಷಿ.

ಓಜೋನ್ ಪದರದ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು 1839ರಲ್ಲೇ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1850ರಲ್ಲಿ ಓಜೋನ್ ಅನ್ನು ವಾತಾ ವರಣದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸ ಲಾಯಿತು. ಓಜೋನ್ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ನೇರಳಾತೀತ ಕಿರಣಗಳನ್ನು (Ultraviolet Rays) ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಅನಿಲ ವೆಂಬುದು 1880ರಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದ ತಿಳಿದು ಬಂದರೂ, ಓಜೋನ್ ಪದರ ನಿರಂತರ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ.

ನಾವು ಇನ್ನಾದರೂ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಪರಿಸರದ ಸಮತೋಲನ ಕಳೆದುಹೋಗಿ, ಭೂಮಿ ಬರಡಾಗಿ, ಮನುಷ್ಯ ರೋಗಗಳ ಹಂದರವಾಗಿ, ಜೀವವೈವಿಧ್ಯಗಳು ನಾಶ ಗೊಂಡು, ಭೂಮಿಯು ಬದುಕಲು ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲದ ಬಂಜರುಭೂಮಿಯಾದರೂ ಅಚ್ಚರಿ ಯಿಲ್ಲ. ಏನಿದು ಓಜೋನ್ ಪದರ? ಓಜೋನ್ ಎಂಬುದು ನೀಲಿಬಣ್ಣದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ.

ಭೂಮಿಯ ವಾತಾವರಣದ ಮೊದಲ ಎರಡು ಪದರಗಳಾದ ಟ್ರೋಪೋಸ್ಪಿಯರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರಾಟೋಸ್ಪಿಯರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಓಜೋನ್ ಇರುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು ಶೇ. 90ರಷ್ಟು ಓಜೋನ್ ಸ್ಟ್ರಾಟೋಸ್ಪಿಯರ್ ಪದರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಪದರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಓಜೋನ್ ಜೀವರಕ್ಷಕ ಕವಚವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಟ್ರೋಪೋಸ್ಪಿ ಯರ್ ಪದರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕ ಅನಿಲವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ 25 ರಿಂದ 30 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರಾಟೋಸ್ಪಿಯರ್‌ನಲ್ಲಿ ಓಜೋನ್ ಪದರವಾಗಿ,
ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ಹೊಮ್ಮುವ ನೇರಳಾತೀತ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡು, ಚರ್ಮದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ನಿಂದ ಮನುಕುಲವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ ನೇರಳಾತೀತ ಕಿರಣಗಳ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಒಂದು ಅಣು (O2) ಮತ್ತು ಪರಮಾಣು (O) ಸೇರಿದಾಗ ಓಜೋನ್ ಪದರ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಅಣು ಮತ್ತು ಪರಮಾಣುಗಳು ನೇರಳಾತೀತ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿ ಭೂಮಂಡಲದ ಜೀವರಾಶಿ ಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಓಜೋನ್ ಪದರ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ
ಇರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಜತೆಜತೆಗೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನ ನಿಸರ್ಗವಿರೋಧಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಓಜೋನ್ ಪದರ ಅನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕ್ಷೀಣವಾಗುತ್ತಲೇ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗೆ, ಓಜೋನ್ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಿಂತ ಕ್ಷೀಣಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ, ಓಜೋನ್ ಪದರ ತೆಳುವಾಗುತ್ತಲೇ ಹೋಗುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ತೆಳುವಾದ ಪದರವು ಸೂರ್ಯನ ನೇರಳಾತೀತ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲಾರದೆ, ಭೂಮಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಜೀವರಾಶಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮನುಕುಲದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ.

* ಪದರ ಕರಗಲು ಕಾರಣವೇನು?

ಮಿತಿಮೀರಿದ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣವೇ ಓಜೋನ್ ಪದರ ಕರಗುವುದಕ್ಕಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ಕಾಡು ಕಡಿದು ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಜಂಗಲ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಆಧುನಿಕತೆಯ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ-ವಿರೋಧಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತುನೀಡುವುದೇ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ದುರಂತ. ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ವಿಷಕಾರಕ ಅನಿಲಗಳು, ವಾಹನಗಳು ಹೊರಸೂಸುವ ಹೊಗೆ, ಧೂಮಪಾನ, ಹವಾನಿಯಂತ್ರಕ ಯಂತ್ರಗಳು ಹೊರಸೂಸುವ ವಿಷಾನಿಲಗಳು, ಶಿಥಿಲೀಕರಣ ಯಂತ್ರದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ
ಅನಿಲಗಳು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಓಜೋನ್ ಪದರಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗಬಲ್ಲವು.

ಮೀಥೇನ್, ಕಾರ್ಬನ್ ಮಾನಾಕ್ಸೈಡ್, ಕ್ಲೋರೋಫ್ಲೋರೋ ಕಾರ್ಬನ್, ಕ್ಲೋರೀನ್, ಬ್ರೋಮೀನ್, ಮೀಥೈಲ್ ಬ್ರೋಮೈಡ್, ಹೈಡ್ರೋಫ್ಲೋರೋ ಕಾರ್ಬನ್ ಮುಂತಾದ ಅನಿಲಗಳು ಓಜೋನ್ ಪದರವನ್ನು ತೆಳುವಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಭೂಮಿಕೆ ವಹಿಸು ತ್ತವೆ.

* ಪದರ ತೆಳುವಾದರೆ ಅನಾಹುತ
ಓಜೋನ್ ಅನಿಲದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸಂಶೋಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮೊದಲಿಗೆ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದು ಆಕ್ಸ್ ಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹಿರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾಬ್ಸನ್. ಅವರ ನೆನಪಲ್ಲಿ ಓಜೋನ್ ಪದರದ ಅಳತೆಗೆ ‘ಡಾಬ್ಸನ್ ಯುನಿಟ್’ ಎಂದೇ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡ ಲಾಯಿತು. ಈ ಪದರ 290ರಿಂದ 310ರವರೆಗೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲ.

290ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದಲ್ಲಿ, ಮನುಕುಲ ಮತ್ತು ಜೀವಸಂಕುಲಕ್ಕೆ ಖಂಡಿತ ಮಾರಕ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಓಜೋನ್ ಪದರ
ತೂತಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆಡುಮಾತಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದರ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥ- ಓಜೋನ್ ಪದರವು 290 ಡಾಬ್ಸನ್ ಯುನಿಟ್ ಗಿಂತಲೂ ತೆಳುವಾಗಿ ತನ್ನ ಜೀವರಕ್ಷಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಓಜೋನ್ ಪದರ ತೆಳುವಾದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಏರುಪೇರಾಗಿ ಚರ್ಮದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬರಬಹುದು. ಭೂಮಂಡಲದ ಇತರ ಜೀವಸಂಕುಲಗಳ ನಾಶವಾಗಿ ಪರಿಸರದ ಸಮತೋಲನ ತಪ್ಪಬಹುದು. ಭೂಮಿಯ ಫಲವತ್ತತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಅದು ಬರಡಾಗಲೂಬಹುದು. ಶುದ್ಧನೀರಿನ ಕೊರತೆಯೂ ಕಾಡಬಹುದು. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭೂಮಂಡಲವು ಜೀವಿಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಖಂಡಿತ ಉಳಿಯದು ಎಂಬುದು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಗಾಢವಾಗಿ ಆಲೋಚಿಸಬೇಕಿದೆ;
ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗುವ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಮಾಡಿ, ಭೂಮಂಡಲವನ್ನು ನಮ್ಮ ನಂತರದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ವಾಸ ಯೋಗ್ಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರುತರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೇಲೂ ಇದೆ.

ನಮ್ಮ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಬದುಕಿನ ಪದ್ಧತಿ, ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅನಿವಾ ರ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ. ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಶತಮಾನ ಕಳೆಯುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಂಡಲ ಬಂಜರು ಭೂಮಿ ಯಾಗಬಹುದು, ಮರುಳುಗಾಡಾಗಿಯೂ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಬಹುದು.

ಕೊನೆಯ ಮಾತು: ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಇಂಗಾಲ ಹೊರಸೂಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಮೊದಲಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿದೆ. ಅದೇರೀತಿ, ಅತಿಕಡಿಮೆ ಇಂಗಾಲ ಹೊರಸೂಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಇಥಿಯೋ ಪಿಯಾ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ನಮ್ಮ ಭಾರತವು, ಹೆಚ್ಚು ಇಂಗಾಲ ಹೊರಸೂಸುವ ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಧಾವಂತದಲ್ಲಿ, ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸದೃಢಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಾಗುವುದು ಸಹಜ.

ಆದರೆ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆಧುನೀಕರಣದ ನಡುವಿನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕಾದ ಅನಿವಾ ರ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಜತೆಗಿನ ಪೈಪೋಟಿಯಲ್ಲಿ, ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗೀಕರಣದ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು (Green House Gases), ಅಂದರೆ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಯಾಕ್ಸೈಡ್, ಮೀಥೇನ್, ನೈಟ್ರಸ್ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಗಳನ್ನು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ನಂತರದ ಪೀಳಿಗೆಯು ಬದುಕುವುದಕ್ಕೆ, ಉಸಿರಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಪರದಾಡಬೇಕಾದ ಕಾಲ ಬಂದರೂ ಅಚ್ಚರಿಯಿಲ್ಲ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಆಲೋಚನಾಪರರಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕಾದ ಕಾಲ ಬಂದೊದಗಿದೆ ಎಂದರೂ ತಪ್ಪಿಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗಕ್ಕೂ ಬದುಕಲು ಪೂರಕವಾದ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಭೂಮಂಡಲದ
ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಗುರುತರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೇಲೂ ಇದೆ.