ಅಂಗೈಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವನ್ನೇ ತೋರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು

ತನ್ನಿಮಿತ್ತ

ಡಾ.ಅಮ್ಮಸಂದ್ರ ಸುರೇಶ್

sureshammasandrawriter@gmail.com

ಇಂದು ವಿಶ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ದಿನ. ಮ್ಯಾಷ್ಬಲ್‌ನವರು ಜೂನ್ ೩೦, ೨೦೧೦ರಂದು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜೂನ್ ೩೦ರ ದಿನವನ್ನು ವಿಶ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮುಂದುವರಿದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ದರದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ ವಾಗುತ್ತಿರುವ ಅಂತರ್ಜಾಲ ದತ್ತಾಂಶಗಳು, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಕ ರೂಪ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತಿರುವ ಮೊಬ್ಯೆಲ್ ಫೋನ್, ಟ್ಯಾಬ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅಗಾಧವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ನಿಂತಿವೆ.

ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ.೪೫ರಷ್ಟು ಜನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿzರೆ. ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್
ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ವರದಿಯೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧, ೨೦೧೯ರ ವೇಳೆಗೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ೪೫೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಬಳಕೆ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಸಂಕೇತ ಹಾಗೂ ಅಚ್ವರಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಎಲ್ಲರ ಕಿಸೆಯಲ್ಲೂ ಅಂತರ್ಜಾಲವಿದೆ. ಇಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಆಳ ಮತ್ತು ಅಗಲ ಆಕಾಶದಷ್ಟು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.

ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಹಾಗೂ ಪತ್ರಿಕೆಗಳೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಮಾಧ್ಯಮ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಾದ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಡಾಟಾ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಪೈಪೋಟಿ ನಡೆದುದರ ಫಲವಾಗಿ ಇಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಬಾಹುಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಕಾಶಗಳ ಲಭತ್ಯೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ಪೋನ್ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಗರವಾಗಿದೆ.

ಫೇಸ್‌ಬುಕ್, ಟ್ವಿಟರ್, ವಾಟ್ಸಾಪ್, ಯುಟ್ಯೂಬ್ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ನಮ್ಮ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ದಿನ ನಿತ್ಯದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಾಸು ಹೊಕ್ಕಾಗಿವೆ. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಬೇರು ಬಿಟ್ಟಿರುವ ಅಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಅನ್ಯಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಒದಗಿಸಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಲಬಾಧೆ, ಬೆಳೆ ನಾಶ, ಇನ್ನಿತರ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗು ತ್ತಿರುವ ಅನ್ನದಾತರ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿವೆ.

ಇದರ ಜತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಕಂಪನಿಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ – ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು, ಸಿನಿಮಾ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮುಂತಾದುವುಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಾದ -ಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಟ್ಟಿಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ಮಾತ್ರ ಆತಂಕಕಾರಿ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕಾವಲು ನಾಯಿಯ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ಸುದ್ದಿಯ ಹರಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ – ತಡೆಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸುಳ್ಳುಸುದ್ದಿಗಳ ನುಸುಳುವಿಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಸ್ಪದವಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಒಂದು ಪಕ್ಷ ಇನ್ನೊಂದು ಪಕ್ಷದ ಮೇಲೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಆರೋಪ – ಪ್ರತ್ಯಾರೋಪಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸದೇ ಇರುವುದು. ಇದರಿಂದ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಬೀರುತ್ತವೆ. ಇದು ಕಳೆದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅನೇಕ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಯುವ ಸಮುದಾಯದ ಮೇಲೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪರಿಣಾಮ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗುವುದರಿಂದ ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ, ಉದ್ವೇಗ, ಗೀಳು ಹಾಗೂ ಡಿಪ್ರೆಷನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಮಾನಸಿಕ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದುವರೆಗೂ ನಡೆದಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ದೃಢಪಡಿಸಿವೆ.

ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ನೈಜ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ತಲುಪುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಪರಿಸರಮಾಲಿನ್ಯ, ನೈಸರ್ಗಿಕವಿಕೋಪ, ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಲಿಂಗ ಅಸಮಾನತೆಯಂಥ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನಿಷ್ಠಗಳ ಹೋಗಲಾಡಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ಸರಕಾರದ ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ
ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಜಾಲತಾಣಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕೂಡ ಚೆನ್ನಾಗಿರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಥವಾ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮ ಯಾವುದೇ ಇರಲಿ ಅವುಗಳ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಸುದ್ದಿ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಆ ಸುದ್ದಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಈ ಉದ್ದೇಶ ಈಡೇರಬೇಕಾದರೆ ಅವುಗಳಿಗೆ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯೊಂದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಾದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಟಿ.ವಿ.ವಾಹಿನಿ ಗಳು ತಮ್ಮದೇ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯೊಂದನ್ನು ಅವುಗಳೇ ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಹೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸಂಹಿತೆಯೊಂದನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಸರಕಾರವೆ ನೀತಿಸಂಹಿತೆಯೊಂದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಇಂದಿನ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಂಗವನ್ನು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿಯೇ ಬದಲಾಯಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಂಥ ಹಳೆಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅಥವಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಭಿತವಾಗಿವೆ. ಸುದ್ದಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಇಂದು ರಚನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇಂಥ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜನ ಜೀವನದ
ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಲ್ಲವು? ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಸಮಾನತೆಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಎಟಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರತರವಾದ ಮಿತಿ ಹೇರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರದೊಳಗೆ ನಡೆಯುವ ವಾಗ್ವಾದಗಳು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬಲ್ಲವು? ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಮಾಜಿಕತೆಯೆಂಬುದು ನಮ್ಮ ನೈಜ ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ಒಂದು ವಿಸ್ತರಣೆಯೇ ಆಗಿದ್ದು ಅದನ್ನು ದುರ್ಭಲಗೊಳಿಸುವುದು ಎಂದರೇನು? ಎಂಬುದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಒಂದು ಸಮಾನ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ವೇದಿಕೆಯ ಸೃಷ್ಟಿ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅರ್ಥವೇನು? ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂತರ್ಜಾಲವು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾವು ಇಷ್ಟು ದಿನ ನಂಬಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದೀವಿ. ಆದರೆ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಕೆಲವು ಧ್ವನಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿವೆ, ಏಕೆ? ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಧ್ವನಿಗಳು ಇದ್ದರೂ ಕೇಳದಂತಾಗಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಏನು?. ಇಂಥ ಹತ್ತಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ನಮಗೆ ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಾವು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ಎಂಬುದು
ಒಂದು ಮಿಥ್ಯೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹಾಗೂ ಅದು ತನ್ನ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ಥಿತಿವಂತಿಕೆಯು ಕೊಡಮಾಡಿರುವ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಮೀರುವ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನೇನೂ ಒದಗಿಸಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಹಾಗೂ ಅವು ಸಹ ಈಗ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಧಮನಕಾರಿ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಪುನರುತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಕುರಿತು ನಡೆದಿರುವ ಅನೇಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸಾಬೀತು ಮಾಡಿವೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ರಂಗಗಳ ಮೇಲೂ ತಮ್ಮ ಗಾಢವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುತ್ತಿವೆ. ಇವುಗಳು ಬೀರುವ ಪರಿಣಾಮ ಮಾತ್ರ ಧನಾತ್ಮಕತೆಗಿಂತ ಋಣಾತ್ಮಕತೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದರೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಾಗಲಾರದು. ಇದು ಕೇವಲ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ, ಬದಲಾಗಿ ಇಡೀ ಜಗತ್ತೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ.

ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಲಭ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಸುದ್ದಿ ತಿಳಿಯಲು, ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು, ತಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂವಹನ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹರಟೆ, ಭರಪೂರ ಮನರಂಜನೆಯೂ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತ, ಚಲನಚಿತ್ರ, ವೈರಲ್ ವಿಡಿಯೋಗಳು, ಸಾಹಸ, ವಿಜ್ಞಾನ – ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ವಿಡಿಯೋಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಯುವಜನರನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಸೂಜಿಗಲ್ಲಿನಂತೆ ತಮ್ಮೆಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ.

ಬಹುತೇಕ ಯುವಕರ, ಯುವತಿಯರ ಬದುಕಿನ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವೇ ಆಗಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳು ಮಾಹಿತಿ, ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ
ವೇದಿಕೆಗಳಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಸುಳ್ಳು ಸುದ್ದಿಗಳು, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಕೊರತೆ, ನಿಖರತೆಯಿಂದ ವಂಚನೆ, ಬೆದರಿಕೆಗಳು, ನಿಂದನೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗುವ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ನಡೆಯುವ ಚರ್ಚೆಗಳು, ಬರುವ ಸಂದೇಶಗಳ ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯದೆ ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಮಾಡುವುದು, ವ್ಯಯಕ್ತಿಕ ಮಾನಹಾನಿಗಳಿಗೂ ಇವು ದಾರಿಯಾಗಿವೆ.

ಮಾನಸಿಕವಾಗಿಯೂ ಹಲವಾರು ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಯುವಜನಾಂಗವನ್ನು ದೂಡಿವೆ. ಯುವಕರು ಊಟ, ನಿದ್ದೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣ ಗಳಿಂದ ದೂರು ಉಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇಂದು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವರ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಗೊತ್ತು ಮಾಡಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಇದೀಗ ರೂಪಿಸಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವವರು ಬಳಕೆದಾರರಿಂದ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರಿಹರಿಸಲು ಯಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸರಕಾರ ಆದೇಶಿಸಿದೆ.

ಈ ಆದೇಶದ ಪ್ರಕಾರ ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಇಂಥ ದೂರುಗಳು ಬಂದಾಗ ದೂರುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಕುಂದುಕೊರತೆ ಅಽಕಾರಿಯನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನೇಮಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ೨೪ ಗಂಟೆಗಳ ಒಳಗಾಗಿ ದೂರನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ೧೫ ದಿನಗಳ ಒಳಗಾಗಿ ಇಂಥ
ದೂರುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು. ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಹತ್ತು ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ನಿಯಮವನ್ನೂ ಕೂಡ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ.

ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಏಕತೆ, ಸಮಗ್ರತೆ, ರಕ್ಷಣೆ, ಭದ್ರತೆ ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ, ವಿದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧದ ವಿಷಯಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಅರಿವಿನ ಅಪರಾಧದ ಪ್ರಚೋದನೆ, ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧದ ತನಿಖೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ, ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ವಿದೇಶಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಅವಮಾನಿಸುವಂಥ ವಿಷಯಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮಾನಹಾನಿಕರ, ಅಶ್ಲೀಲ, ಪೋರ್ನೋಗ್ರಾಫಿಕ್, ದೈಹಿಕ ಗೌಪ್ಯತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಗೌಪ್ಯತೆಗೆ ಭಂಗ ತರುವ ಲಿಂಗದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅವಮಾನಿಸುವ ಅಥವಾ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುವುದು, ಮಾನಹಾನಿಕರ, ಜನಾಂಗೀಯ, ಮನಿಲಾಂಡರಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಜೂಜಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಽಸಿದ ಅಥವಾ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ, ಭಾರತದ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಅಸಂಗತವಾದ ಅಥವಾ ವಿರುದ್ಧವಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಹಾಗೂ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದರೆ ನಿಷೇಽತ ವಿಷಯವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಸೂಕ್ತ ಸರಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಆದೇಶ ಪಡೆದ ೩೬ ಗಂಟೆಗಳ ಒಳಗೆ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ವಿಷಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಈಗ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಭಾರತದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅನುಸರಣಾ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರನ್ನು ನೇಮಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅವರು ಮೇಲ್ಕಂಡ ನಿಯಮಗಳು ಅನುಸರಣೆಯಾಗುತ್ತಿವೆಯೇ? ಎಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಜತೆಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು
ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ದೂರುಗಳ ವಿವರಗಳು, ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳ ಮಾಸಿಕ ವರದಿಯೊಂದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗೂ ಮಹತ್ವದ ಮತ್ತು ನಿಷೇಧಿತ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾದ ವಿವರಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪ್ರಕಟಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ಐಟಿ ಕಾಯಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ನಿಯಮಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರೂ ಇವುಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿವೆ. ಭಾರತದಂಥ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ  ಏಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ನಿಯಮಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿವೆ. ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದುರ್ಬಳಕೆ ಆಗಬಾರದು ಇದರಿಂದ ಲಾಭಕ್ಕಿಂತ ನಷ್ಟವೇ ಹೆಚ್ಚು. ಕಳೆದ ಎರಡು, ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ವಾದ – ವಿವಾದಗಳು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಕೆಲವರು ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲನ್ನೂ ಕೂಡ ಏರಿದ್ದಾರೆ.

ಚರ್ಚೆ, ವಾದ – ವಿವಾದಗಳು ಏನೆ ಇರಲಿ ಭಾರತದಂಥ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಿಯಂತ್ರಣಗಳಂತೂ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ತಪ್ಪು ಜನಾಭಿ ಪ್ರಾಯಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವಂತಿಲ್ಲ.ಸೂಕ್ತ ಮತ್ತು ಸಮಯೋಚಿತವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಜ್ಞಾನಸಾಗರ. ಬೆಂಕಿ ಮತ್ತು ಪರಮಾಣುವಿನ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ತಿಳಿದ ಮನುಷ್ಯ ಅದನ್ನು ವಿನಾಶದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೂ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಈಗ ಅಂತರ್ಜಾಲದ
ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯೂ ಅದೇ ಆಗಿದೆ. ಜ್ಞಾನವಿಕಾಸ ಹಾಗೂ ಸುಲಭ ಸಂವಹನದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅಸಂಬದ್ಧತೆ, ಅನೈತಿಕತೆ ಹಾಗೂ ಅಸಹ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ದೊಡ್ಡ ದುರಂತವೇ ಸರಿ.