Dr.Ranganath R. Consultant Pulmonologist, Narayana Health
ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಶ್ವಾಸಕೋಶ ರೋಗ (COPD) ಎಂಬುದು ಉಸಿರಾಡಲು ಕಷ್ಟ ವಾಗುವ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ಸಿಗರೇಟ್ ಹೊಗೆ, ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ, ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕ ಹೊಗೆಯಂತಹ ಹಾನಿಕಾರಕ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಇದು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
ಶ್ವಾಸಕೋಶದಲ್ಲಿನ ವಾಯುಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ವಾಯು ಚೀಲಗಳು ಉರಿಯೂತಗೊಂಡು ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗುವುದರಿಂದ COPD ಯಿಂದ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ, ಕೆಮ್ಮು ಮತ್ತು ಉಬ್ಬಸದಂತಹ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ COPD ಯು 35 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಮೂರನೇ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಆಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಈ ಕಾಯಿಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಆತಂಕಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಇತ್ತೀಚಿನ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಏನು ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದರೆ, COPD ರೋಗನಿರ್ಣಯವಾದ 50% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ರೋಗ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಈ ರೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಜ್ಞಾನವಿರಲಿಲ್ಲ.
'ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಇದೆಯೇ? COPD ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿ' ಎಂಬ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯದೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವ COPD ದಿನದಂದು, ಈ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ರೋಗ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಹರಿಸುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ.
COPD ಏಕೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ರೋಗನಿರ್ಣಯದಿಂದ ತಪ್ಪಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ?
COPD ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಅಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣದಿಂದಾಗಿ ಕ್ರಮೇಣ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಅವರ ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸ ಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಸಮಯೋಚಿತ ಆರೈಕೆ ಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ COPD ಬೆಳೆಯುವ ಅಪಾಯ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ - ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು 30 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಇದರ ಪ್ರಭಾವವು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಗುಣವಾಗಬಹುದು. ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಧೂಮಪಾನ (ನೇರ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ಎರಡೂ), ಅಡುಗೆ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಉಸಿರಾಡುವುದು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಒಲೆಗಳಿಂದ ಬರುವ ಹೊಗೆ), ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಧೂಳು ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸು ವುದು ಸೇರಿವೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಆರಂಭಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಡಿಮೆ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪೈರೋಮೆಟ್ರಿಯಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ COPD ಪ್ರಕರಣಗಳು ರೋಗನಿರ್ಣಯವಾಗದೆ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಅಥವಾ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕೆಮ್ಮಿನಂತಹ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ರಮೇಣ ಕಾಣಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ವಯಸ್ಸಾಗುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಧೂಮಪಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಕಾಯಿಲೆ ಹದಗೆಡುವವರೆಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಆರೈಕೆ ಪಡೆಯಲು ವಿಳಂಬ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆ, ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಬರದ ಆಸ್ತಮಾ, ಹಾಗೆಯೇ ಹಳೆಯದಾಗಿ ಗುಣಮುಖವಾದ ಕ್ಷಯರೋಗದ ಗಾಯಗಳಂತಹ ಇತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆ ಹೊಂದಿದಾಗ, ಅನೇಕ ಜನರು ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆಯಂತಹ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾನಿಕಾರಕ ಕಣಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡ ಇತಿಹಾಸದ ಮತ್ತು ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಅತಿಕ್ರಮಣದಿಂದಾಗಿ, ರೋಗಿಗಳಿಗೆ COPD ಬದಲಿಗೆ, ತಪ್ಪಾಗಿ ಆಸ್ತಮಾದಂತಹ ಇತರ ಉಸಿರಾಟದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳೆಂದು ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಿದಾಗಲೂ ತಪ್ಪು ರೋಗ ನಿರ್ಣಯ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು.
ಇದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಜನರು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಬೇಗನೆ ಗುರುತಿಸಲು ಕಲಿತರೆ ಮತ್ತು ಸಮಯೋಚಿತ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
ಏನು ಮಾಡಬಹುದು? , , ,
COPD ಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು, ರೋಗದ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ವಿಳಂಬ ಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಬೇಕು—ಇವೆರಡೂ ಆರಂಭಿಕ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ತಿಳುವಳಿಕೆಯುಳ್ಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.
ಧೂಮಪಾನಿಗಳು ಅಥವಾ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ, COPD ಯ ಆರಂಭಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಬೆಳೆಸುವುದು ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.
ಸ್ಪೈರೋಮೆಟ್ರಿ ಎಂಬ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾರ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಮೂಲಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸ್ಪೈರೋಮೆಟ್ರಿ ಎಂಬುದು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎಷ್ಟು ಗಾಳಿಯನ್ನು ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗೆ ಉಸಿರಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಎಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಉಸಿರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಉಸಿರಾಟದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
ಇದು COPD ಯನ್ನು ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಲು, ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ 'ಗೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್' ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಾ ನೀಡುಗರಿಗೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿತ ವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸ್ಪೈರೋಮೆಟ್ರಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಲು ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು, ಸೌಮ್ಯ ಅಥವಾ ಕಡೆಗಣಿಸಿದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಯೂ ಸಹ ಪತ್ತೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು.
COPD ಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು 'ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದೇ ಸೂತ್ರ' ಎಂಬ ವಿಧಾನವಲ್ಲ; ಇದು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು, ರೋಗದ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇನ್ಹಲೇಷನ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು COPD ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ, ರೋಗದ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಂಕೋಡೈಲೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಔಷಧಿಗಳು ವಾಯುಮಾರ್ಗದ ಉರಿಯೂತದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಶಿಕ್ಷಣ, ವ್ಯಾಯಾಮ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಪಲ್ಮನರಿ ರಿಹ್ಯಾಬಿಲಿಟೇಶನ್ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮುಖ್ಯ ಆಧಾರ ಇನ್ಹೇಲರ್ಗಳಾದರೂ, ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೆಬ್ಯುಲೈಜರ್ಗಳ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗು ತ್ತದೆ.
ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು, ಜಾಗೃತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು COPDಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಹೊರೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯ ವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗ ಬಹುದು.
ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವು COPD ಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ನೀವು ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರು ನಿರಂತರವಾದ ಕೆಮ್ಮು, ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಅಥವಾ ಉಬ್ಬಸವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರೆ, ಅದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಬೇಡಿ. ನಿಮ್ಮ ವೈದ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ, ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಸಮಯೋಚಿತ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ—ಇದು ನೀವು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.