Vishweshwar Bhat Column: ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್
ವಿಮಾನವು ನೆಲ ಬಿಟ್ಟು ಮೇಲೆದ್ದ ತಕ್ಷಣ, ಚಕ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಘರ್ಷಣೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುವ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ‘ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್ ಬೇ’ ಒಳಗಡೆ ಎಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಅದು ವಿಮಾನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸಂಚಕಾರ ತರಬಹುದು.
-
ಸಂಪಾದಕರ ಸದ್ಯಶೋಧನೆ
ವಿಮಾನದ ಹಾರಾಟ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಎಂಜಿನ್ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಆಟವಲ್ಲ. ಅದು ಸಾವಿರಾರು ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನ. ರನ್ವೇಯಿಂದ ವಿಮಾನವು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಚಿಮ್ಮಿದಾಗ, ನಮಗೆ ವಿಮಾನ ಏರಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನದ ಒಳಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.
ಅದುವೇ ‘ಆಟೋ ಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಸ್ಪಿನ್-ಡೌನ್ ಬ್ರೇಕ್ ಸಿಸ್ಟಮ್’. ವಿಮಾನವು ರನ್ವೇಯಲ್ಲಿ ಓಡುವಾಗ ಅದರ ಚಕ್ರಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ವಿಮಾನದ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ವೇಗಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣ ವಾಗಿ, ಟೇಕಾಫ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಚಕ್ರಗಳು ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 2,000 ಬಾರಿ ಸುತ್ತುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ವಿಮಾನವು ನೆಲ ಬಿಟ್ಟು ಮೇಲೆದ್ದ ತಕ್ಷಣ, ಚಕ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಘರ್ಷಣೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ವೇಗ ವಾಗಿ ಸುತ್ತುವ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ‘ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್ ಬೇ’ ಒಳಗಡೆ ಎಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಅದು ವಿಮಾನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸಂಚಕಾರ ತರಬಹುದು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Vishweshwar Bhat Column: ಕಿಟಕಿಯ ರಂಧ್ರದ ಮಹತ್ವ
ಸುತ್ತುವ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಏಕೆ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು? ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುವ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ವಿಮಾನದ ಹೊಟ್ಟೆ ಯೊಳಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು ಏಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ? ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಿವೆ. ಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ, ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುವ ವಸ್ತುವು ತನ್ನ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರತಿರೋಧ ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ.
ಚಕ್ರಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಮಡಚಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ, ಅದು ವಿಮಾನದ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್ ಮೆಕ್ಯಾನಿಸಂ ಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಚಕ್ರದ ಟೈರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಅಸಮತೋಲನವಿದ್ದರೂ, ಅಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಅವು ಸುತ್ತುವಾಗ ವಿಮಾನದ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಕಂಪನ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಲ್ಲದೇ, ರನ್ವೇಯಿಂದ ಯಾವುದಾದರೂ ಸಣ್ಣ ಕಲ್ಲು ಅಥವಾ ಕಸ ಟೈರ್ʼಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಅದು ಕೇಸಿಂಗ್ ಒಳಗೆ ಸಿಡಿದು ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಪೈಪ್ʼಗಳು ಅಥವಾ ವೈರಿಂಗ್ಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಬಹುದು. ವಿರಳವಾಗಿ, ಟೈರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ದೋಷವಿದ್ದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದ ಸುಳಿಯುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವು ಸೋಟಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇರುತ್ತದೆ.
ಸ್ಪಿನ್-ಡೌನ್ ಬ್ರೇಕ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ? ವಿಮಾನದ ಚಕ್ರಗಳು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಪೈಲಟ್ಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬ್ರೇಕ್ ಹಾಕುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ವಿಮಾನ ದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೇ ಇದನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನದ ಮುಖ್ಯ ಚಕ್ರಗಳಿಗೆ (ಹಿಂಭಾಗದ ಚಕ್ರಗಳು) ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಬ್ರೇಕ್ʼಗಳಿರುತ್ತವೆ.
ವಿಮಾನವು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ‘ಗೇರ್ ಲಿವರ್’ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ ತಕ್ಷಣ, ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಚಕ್ರಗಳಿಗೆ ನೀಡಿ ಅವುಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಂಭಾ ಗದ ಚಕ್ರಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಡಿ ಬ್ರೇಕ್ಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅಲ್ಲಿ ‘ಬ್ರೇಕ್ ಸ್ನಬ್ಬರ್ಸ್’ ( Brake Snubbers) ಎಂಬ ರಬ್ಬರ್ ಪ್ಯಾಡ್ʼಗಳಿರುತ್ತವೆ.
ಚಕ್ರಗಳು ಒಳಗೆ ಮಡಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಈ ಪ್ಯಾಡ್ಗಳು ಟೈರ್ʼನ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ತಾಗಿ ಘರ್ಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಚಕ್ರವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ. ನೀವು ವಿಮಾನದ ಕಿಟಕಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಸಮೀಪದ ಸೀಟಿನಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಟೇಕಾ- ಆದ ಕೆಲವೇ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಅನುಭವವಾಗಬಹುದು.
ಚಕ್ರಗಳು ನಿಲ್ಲುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವಿಮಾನದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಂಪನ ಕಾಣಿಸಿ ಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ಬ್ರೇಕ್ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತಿರುವುದರ ಸಂಕೇತ. ಚಕ್ರಗಳ ವೇಗ ಕಡಿಮೆ ಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಗಾಳಿಯ ಸದ್ದು ಅಥವಾ ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಪಂಪ್ನ ಸಣ್ಣ ಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಸಬಹುದು.
ಅನೇಕ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಇದನ್ನು ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷವೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಇದು ವಿಮಾನದ ‘ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್’ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ವಿಮಾನ ಯಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಣ್ಣ ಅಂಶವನ್ನೂ ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಗೊಳಿಸ ಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು, ವಿಮಾನವನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿಸಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಡಚಿಕೊಂಡಾಗಲೂ ವಿಮಾನದ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ರೂಪಿಸ ಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ‘ಆಟೋಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಸ್ಪಿನ್-ಡೌನ್’ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ವಿಮಾನದ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗೇರ್ ವಿಭಾಗದ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚ ಅಧಿಕವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಪಘಾತಗಳ ಭಯ ವಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನಿಯಂತ್ರಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಇರುವು ದರಿಂದ, ಈ ಇಡೀ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
