Vishweshwar Bhat Column: ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸತ್ತು ಹೋದ ಭಾಷೆಗೆ ಮರುಜೀವ ನೀಡಿದ ಇಸ್ರೇಲಿಗರು !

ಇದೇ ಅಂತರಂಗ ಸುದ್ದಿ

ಈ ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲಿಗರು ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಸಲಹುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದರತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತೇನೆ. ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆ ಸತ್ತು ಹೋಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಯಾರೂ ಮಾತಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಾತಾಡಿದರೆ ನಾಲಗೆ ಸೀಳುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನುವ ಕಾಲ ಇತ್ತು. ಅಂಥ ಭಾಷೆಗೆ ಮರುಜೀವ ನೀಡಿ ಅದನ್ನು ಪುನಃ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಒಂದು ಪವಾಡ.

ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತ ವಾಗಿದ್ದ ಭಾಷೆಯೊಂದು ಮತ್ತೆ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಗೊಂಡಿರುವುದು ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಪವಾಡವೇ. ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ದೈನಂದಿನ ಸಂಭಾಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪುನಃ ಬಳಕೆಗೆ ತಂದ ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ ದೇಶ ಇಸ್ರೇಲ್. ‌

ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯು ಪ್ರಾಚೀನ ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ (ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1200ರಿಂದ) ಮಾತಾಡುವ ಭಾಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಬೈಬಲ್‌ನ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೀಬ್ರೂ ( Biblical Hebrew) ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, ಕ್ರಿ.ಶ. 70ರಲ್ಲಿ ರಡನೇ ಟೆಂಪಲ್ ನಾಶ ಮತ್ತು ಯಹೂದಿ ಜನರ ಜಾಗತಿಕ ವಲಸೆಯ ನಂತರ ಕ್ರಿ.ಶ. ೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಆರಾಮೈಕ್ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.

ಹೀಬ್ರೂ ಕೇವಲ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಹೂದಿಗಳು ತಾವು ನೆಲೆಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು (ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಿಡ್ಡಿಷ್, ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್‌ನಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಡಿನೋ ಇತ್ಯಾದಿ) ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Vishweshwar Bhat Column: ಇಸ್ರೇಲ್‌ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲಿಗರ ಕುರಿತ ಹತ್ತು ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳು

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಚದುರಿ ಹೋಗಿದ್ದ ಯಹೂದಿ ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸಲು ಹೀಬ್ರೂ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅದು ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಸಿಂಹಪಾಲು ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ.

ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರು ಎಲಿಯೆಜರ್ ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ (1858-1922). ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ ಅವರು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಯಹೂದಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ (Zionism) ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಆಕರ್ಷಿತರಾದವರು. ಯಹೂದಿ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಇಸ್ರೇಲ್ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳ್ಳ ಬೇಕಾದರೆ, ಆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಮಾತನಾಡುವ ಒಂದು ಏಕೀಕೃತ ಭಾಷೆ ಇರಬೇಕು. ಆ ಭಾಷೆ ಹೀಬ್ರೂ ಆಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅವರ ಬಲವಾದ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.

1881ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಡೆಬೋರಾ ಜೆರುಸಲೆಮ್‌ಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಮಗ, ಬೆನ್-ಟ್ಜಿಯೋನ್ ಬೆನ್ -ಯೆಹೂದಾ, ಆಧುನಿಕ ಹೀಬ್ರೂ ಅನ್ನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಕಲಿತ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಮಗುವಾದ.

ಬೆನ್ -ಯೆಹೂದಾ ತಮ್ಮ ಮಗನಿಗೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆ ಕೇಳಿಸದಂತೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಬೆನ್ -ಯೆಹೂದಾ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮೂರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದವು. ಮೊದಲನೆಯದು, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಬ್ರೂ. ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ ಕುಟುಂಬವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಾದರಿಯಾಯಿತು.

ಯಹೂದಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ (Zionist) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ಇತರ ಯಹೂದಿ ವಲಸಿಗರು (ಮೊದಲ ಅಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಅಲಿಯಾ ಅಲೆಯ ವಲಸಿಗರು) ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಕೇವಲ ಹೀಬ್ರೂನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು. ಎರಡನೆಯದು, ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೀಬ್ರೂ. ಬೆನ್ -ಯೆಹೂದಾ ಮತ್ತು ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹೀಬ್ರೂವನ್ನು ಬೋಧನಾ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಹೋರಾಡಿದರು.

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿರೋಧವಿದ್ದರೂ, ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯು ಹೀಬ್ರೂವನ್ನು ತನ್ನ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಶಾಲೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದವು. ಮೂರನೆಯದು, ಹೊಸ ಪದಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ನಿಘಂಟು ರಚನೆ. ಎರಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಿಂದ ದೂರವಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಹೀಬ್ರೂನಲ್ಲಿ ‘ಐಸ್‌ಕ್ರೀಂ’, ‘ಟವೆಲ್‌’, ‘ಸೈಕಲ್‌ʼ, ‘ವೃತ್ತ ಪತ್ರಿಕೆ’ ಸೇರಿದಂತೆ ಅವೆಷ್ಟೋ ಸಾವಿರ ಆಧುನಿಕ ಪದಗಳು ಇರಲಿಲ್ಲ.

ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ಹೀಬ್ರೂ ಮೂಲಗಳು, ಅರಾಮೈಕ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಸೆಮಿಟಿಕ್ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದು ಸಾವಿರಾರು ಹೊಸ ಪದಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷಾ ಸಮಿತಿಯನ್ನು (Committee of the Hebrew Language ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು (ನಂತರ ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಎಂದು ಮರು ನಾಮಕರಣ ಗೊಂಡಿತು), ಇದು ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪದಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು.

ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ ಅವರು ಆಧುನಿಕ ಹೀಬ್ರೂ ನಿಘಂಟನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ವನ್ನೇ ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟರು. ಬೆನ್-ಯೆಹೂದಾ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಜಿಯೋನಿಸಂನ ರಾಜಕೀಯ ಉತ್ಕರ್ಷ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದ ವೇಳೆಗೆ ಬಲಗೊಂಡವು. ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಿಂದ ಬಂದ ವಲಸಿಗರು ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆಗಳ ಬದಲು (ಯಿಡ್ಡಿಷ್, ರಷ್ಯನ್, ಲ್ಯಾಡಿನೋ ಇತ್ಯಾದಿ) ಹೀಬ್ರೂವನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಪರ್ಕ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ದರು.

1922ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮ್ಯಾಂಡೇಟ್ ಆಫ್ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ತೀನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಹೀಬ್ರೂವನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಜತೆಗೆ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. 1948ರಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲ್ ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ನಂತರ, ಹೀಬ್ರೂ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಮಾತಾಡುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾಷೆಯಾಯಿತು.

ಇಸ್ರೇಲಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಸೆಸಿಲ್ ರಾಥ್ ಹೇಳಿದಂತೆ, ಬೆನ್ -ಯೆಹೂದಾರ ಮೊದಲು, ಯಹೂದಿಗಳು ಹೀಬ್ರೂ ಮಾತನಾಡಬಹುದಿತ್ತು. ಅವರ ನಂತರ, ಎಲ್ಲರೂ ಹೀಬ್ರೂ ಮಾತನಾಡಿದರು’ (Before Ben-Yehuda, Jews could speak Hebrew; after him, they did).

ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವು ಕೇವಲ ಭಾಷಾ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ನಡುವಿನ ಶಕ್ತಿಯುತ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಒಂದು ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಮೃತಭಾಷೆಗೆ ಮರುಜೀವ ನೀಡಿದ ಅಗ್ಗಳಿಕೆ ಇಸ್ರೇಲಿಗರದು. ಇಂದು ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಗೆ ಆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರತಾಂಬೂಲ.

ಹೀಬ್ರೂ ಇಂಗ್ಲಿಷಿಗಿಂತ ಭದ್ರವಾಗಿದೆ. ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆ ಅವರಿಗೆ ತಾಯಿ ಸಮಾನ. ಇಂದು ಹೀಬ್ರೂ ನುಸುಳದ ಕ್ಷೇತ್ರವೇ ಇಲ್ಲ. ಇಸ್ರೇಲ್, ಯಹೂದಿ ಪದಗಳ ನಂತರ ಹೀಬ್ರೂ ಬರಲೇ ಬೇಕು.

ಇ-ಮೇಲ್ ಇನ್-ಬಾಕ್ಸ್ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ

ಇಸ್ರೇಲಿಗರು ಧರ್ಮದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟರ್ ವಾದಿಗಳು. ‌‌ಅಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅನ್ನು ಮುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವರು ಮೊಬೈಲನ್ನು ಸಹ ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಯಹೂದಿ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯೋಮ್ ಕಿಪ್ಪೂರ್‌ನಂಥ ಪವಿತ್ರ ದಿನಗಳನ್ನು, ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ.

ಯಹೂದಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ, ಶಬಾತ್ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳ (ಉದಾ ಹರಣೆಗೆ ಯೋಮ್ ಕಿಪ್ಪೂರ್, ರೋಶ್ ಹಶನಾ, ಸುಕ್ಕೋಟ್ ಮತ್ತು ಪಾಸ್‌ಓವರ್‌ನ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳು) ಆಚರಣೆಯು ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ಕೆಲಸ ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ. ಯೋಮ್ ಕಿಪ್ಪೂರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತದ ದಿನ ವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಯಹೂದಿ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ದಿನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸ ಕಡ್ಡಾಯ.

ಸಂಪೂರ್ಣ ದಿನವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಾವಲೋಕನಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಹಾರ, ಬರೆಯುವುದು, ವಾಹನ ಚಾಲನೆ, ಮತ್ತು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು (ಇ-ಮೇಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ) ಬಳಸುವುದು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಇಸ್ರೇಲಿ ಸರಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬ ಗಳಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕೃತ ಇ-ಮೇಲ್ ಅಥವಾ ಸಂವಹನಗಳು ಸಹ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಬಹುತೇಕ ಕಂಪನಿಗಳು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಂಪನಿಗಳು) ಹಬ್ಬದ ಆಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಚೇರಿ ಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚುತ್ತವೆ.

ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಂಪನಿಗಳು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ರಜೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇ-ಮೇಲ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂವಹನಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದು ಎಂದರೆ, ಇಸ್ರೇಲಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕಾರಿ ಘಟಕಗಳು ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಗ್ರಾಹಕರು ಅಥವಾ ಪಾಲುದಾರ ರೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇ-ಮೇಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿರಾಮವು ಕೇವಲ ಕಾನೂನು ಅಥವಾ ನೀತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಆಳವಾದ ಗೌರವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದೆ ತಮ್ಮ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲು ಇದು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಯಹೂದಿ ಹಬ್ಬ ಗಳಂದು ಇ-ಮೇಲ್ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಗಳ ಸ್ಥಗಿತವು ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜೀವನಶೈಲಿ ಎಷ್ಟು ನಿಕಟವಾಗಿ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸು ತ್ತದೆ.

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಾದರೂ ಇ-ಮೇಲ್ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಉತ್ತರಿಸುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಇದು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರೈಲ್ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಜನ ಸಂವೇದನಾಶೀಲರು. ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅವರು ಮಹತ್ವ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂಧರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಲೆಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳ ಮೇಲೆ ಬ್ರೈಲ್ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ನಿದರ್ಶನ. ಇದು ಅಂಧ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಗಳಂದು.

ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಸ್ರೇಲ್ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸರಣಿಯ‌ ನೋಟುಗಳನ್ನು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ 2014ರಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ‘ಸಿರೀಸ್ ಸಿ’ ನೋಟುಗಳು) ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ನೋಟಿನ ಮೌಲ್ಯ ವನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಹೀನರು ಸಹ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗುವಂತೆ ಹಲವಾರು ಸ್ಪರ್ಶ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ( Tactile features ) ಸೇರಿಸಿತು. ಈ ಬ್ರೈಲ್ ಗುರುತುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾಗಿ ನೋಟುಗಳ ಅಂಚುಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ.

ನೋಟುಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಬ್ರೈಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಿಸಿದ ಗೆರೆಗಳು, ಚುಕ್ಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆಕಾರದ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಧರು ತಮ್ಮ ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಈ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ನೋಟಿನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಧರು ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸುವಾಗ ಇತರರ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇಲ್ಲ.

ಇದು ಹಣವನ್ನು ಎಣಿಸುವಾಗ ಅಥವಾ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವಾಗ ತಪ್ಪುಗಳು ಅಥವಾ ವಂಚನೆಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬ್ರೈಲ್ ಗುರುತುಗಳ ಜತೆಗೆ, ಇಸ್ರೇಲಿ ನೋಟುಗಳು ದೃಷ್ಟಿಹೀನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಇತರ ಲಭ್ಯತೆಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಪ್ರತಿ ನೋಟಿನ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅದರ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಭಿನ್ನವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ೨೦ ಶೇಕಲ್ ನೋಟು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೆ, 200 ಶೇಕಲ್ ನೋಟು ಉದ್ದ ವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕೇವಲ ನೋಟಿನ ಉದ್ದವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ಅದರ ಮೌಲ್ಯ ವನ್ನು ತಿಳಿಯಬಹುದು.

ಹೊಸ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವ ಪಾಲಿಮರ್ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನೋಟುಗಳು ಹಳೆಯದಾದಾಗ ಅಥವಾ ಸವೆದಾಗ ಸ್ಪರ್ಶದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಕಳೆದು ಹೋಗದಂತೆ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಈ ಕ್ರಮವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವಿನ್ಯಾಸ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ, ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅಥವಾ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ, ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸ ಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ( Inclusion ) ಇಸ್ರೇಲ್ ನೀಡುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ನೀಡದ ಶಿಕ್ಷಣ

ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಶಿಕ್ಷಣವು ಕೇವಲ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತ ವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸಮಸ್ಯೆ-ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಕೌಶಲಗಳಿಗೆ ಅದು ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಸ್ರೇಲಿನಲ್ಲಿ ಯೆಶಿವಾ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಜುದಾಯಿಸಂನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಯೆಶಿವಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುವಿಕೆ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಆಧುನಿಕ ಇಸ್ರೇಲಿ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ಹರಡಿದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕರು ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲು, ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು, ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುವು ದಕ್ಕಿಂತ, ಅವುಗಳನ್ನು ನೈಜ-ಜೀವನದ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಬಹುಮುಖಿ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಇದರ ಆಶಯ.

ಇಸ್ರೇಲ್ ಗಣಿತ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (STEM) ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಾಗಿ ಕಲಿಸದೇ, ಪ್ರಯೋಗಗಳು, ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳ (Industrial Applications) ಮೂಲಕ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಸ್ರೇಲಿ ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಅವರಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು, ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇಸ್ರೇಲಿ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ (ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ) ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯ ಸೇವೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಯುದ್ಧ ತರಬೇತಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (ಉದಾ: ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ, ಗುಪ್ತಚರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ) ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುವ ವಯಸ್ಸಿನ ದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅನುಭವವು ಅವರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ.

ಇಸ್ರೇಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ‘ಹುಟ್ಜ್ಪಾ’ ( Chutzpah ) ಎಂಬ ಪದವಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ಧೈರ್ಯ, ಮುನ್ನುಗ್ಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ. ಈ ಮನೋಭಾವವು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು, ವಿಫಲವಾಗಲು ಮತ್ತು ನಂತರ ಆ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ಪಾಠ ಕಲಿತು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಫಲವಾದರೆ ಭಯಪಡುವ ಬದಲು, ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಸರಿಪಡಿಸಿ, ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳಿಂದಾಗಿ, ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಶಿಕ್ಷಣವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಗಳನ್ನು ಕಂಠಪಾಠ ಮಾಡುವವರಾಗಿ ರೂಪಿಸದೇ, ಜಾಗತಿಕ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತರು ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯಕಾರರನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ

ಇಸ್ರೇಲ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ (Per Capita) ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ನಿಜಕ್ಕೂ ಇಸ್ರೇಲ್ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳ ಗಣಿ.

ಅಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ೯೦ ಲಕ್ಷ. ಆದರೆ ಅಷ್ಟು ಸಣ್ಣ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳಿವೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಧರ್ಮಗಳಾದ ಯಹೂದಿ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂಗಳ ಸಂಗಮ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಸಂಘರ್ಷ, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಪತನ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಕಂಡಿದೆ.

ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಉತ್ಖನನಗಳು ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಇತಿಹಾಸದ ಪದರಗಳನ್ನು ಬಯಲಿಗೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ. ಈ ಅಮೂಲ್ಯ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಅನೇಕ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಬೈಬಲ್ ಕಾಲದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜೀವನಶೈಲಿ ಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮೀಸಲಾದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ಎರಡನೇ ಮಹಾ ಯುದ್ಧದ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ದುರಂತದ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸು ವುದು ಇಸ್ರೇಲ್‌ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಾದ್ ವಶೇಮ್ (ಹತ್ಯಾ ಕಾಂಡದ ಸ್ಮಾರಕ ಕೇಂದ್ರ) ಈ ಪ್ರಯತ್ನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ.

ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಸ್ಥಾಪನೆಯು (1948) ಆಧುನಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆ. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕಥೆ, ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ಹೇಳಲು ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮೀಸಲಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆ ಹಾಲ್. ಇಸ್ರೇಲಿಗಳು ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ‌ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಟೆಲ್ ಅವಿವ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೌಹಾಸ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಸಮಕಾಲೀನ ಇಸ್ರೇಲಿ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳು ಮತ್ತು ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಟೆಲ್ ಅವಿವ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್. ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ‌ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ, ಜಪಾನೀ ಕಲೆಗೆ, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಲೆಗೆ ಮತ್ತುನೈಸರ್ಗಿಕ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾದ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳೂ ಇವೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆ, ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಅದರ ಆಳವಾದ ಇತಿಹಾಸ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.