ತಿರುವನಂತಪುರ: ಅಮೀಬಿಕ್ ಮೆನಿಂಗೊಎನ್ಸೆಫಲೈಟಿಸ್ ಅಥವಾ ಮೆದುಳು ಜ್ವರ (Brain Fever) ಪ್ರಕರಣಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕೇರಳ (Kerala) ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆ/ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದು, ಶಬರಿಮಲೆ ಭಕ್ತರು (Sabarimala devotees) ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ನೀರು ಮೂಗಿನೊಳಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 17 ರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ವಾರ್ಷಿಕ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಬರುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಯಾವುದೇ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿರುವ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯಬೇಕು ಎಂದು ಇಲಾಖೆ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವವರು ಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ ತಮ್ಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ರಾಜ್ಯಸರ್ಕಾರದ ಸಲಹೆಯಲ್ಲಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಲು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಮೆದುಳು ಜ್ವರ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.
ಯಾತ್ರಿಕರು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬೆಟ್ಟ ಹತ್ತುವುದು, ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಎದೆ ನೋವು, ದೌರ್ಬಲ್ಯ ಅಥವಾ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಕಂಡುಬಂದರೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯುವುದು ಸೂಕ್ತ ಎಂದು ಸಲಹೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ, ಬೇಯಿಸಿದ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದು, ತಿನ್ನುವ ಮೊದಲು ಕೈ ತೊಳೆಯುವುದು, ತೊಳೆದ ನಂತರವೇ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಸೇವಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ.
ಹಾಗಿದ್ದರೆ, ಮೆದುಳು ಜ್ವರ ಎಂದರೇನು? ಅದರ ಲಕ್ಷಣಗಳೇನು? ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿಮ್ಮ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ್ದರೆ ವೈದ್ಯ ರಾಕೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ ಎಂಬುವವರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿದೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರ.
ಮೆದುಳು ಜ್ವರ ಎಂದರೇನು?
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ಜ್ವರ (brain fever) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಮೀಬಿಕ್ ಮೆನಿಂಗೊಎನ್ಸೆಫಲೈಟಿಸ್ (Amoebic meningoencephalitis) ಎನ್ನುವುದು ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುವ ಒಂದು ಉರಿಯೂತವಾಗಿದೆ. ಇದು ನೆಗ್ಲೇರಿಯಾ ಫೌಲೆರಿ (Naegleria fowleri) ಯಂತಹ ಅಪರೂಪದ ಆದರೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿಷಕಾರಿ (virulent) ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಲುಷಿತ ಸಿಹಿನೀರನ್ನು ಜನರು ಉಸಿರಾಡಿದ ನಂತರ ಮೂಗಿನ ಕುಹರದ (nasal cavity) ಮೂಲಕ ಈ ಜ್ವರವು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದು ಮೆದುಳನ್ನು ತಲುಪಿ, ಅಂಗಾಂಶಕ್ಕೆ ಗಂಭೀರ ಹಾನಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಜ್ವರವು ಹಠಾತ್ತನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ವಾತಾವರಣ, ಕಳಪೆ ನೀರಿನ ನೈರ್ಮಲ್ಯವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಲಮೂಲಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಜ್ವರವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೆದುಳು ಜ್ವರದ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಮೆದುಳಿನ ಜ್ವರದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅವು ಬಹುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ವಿಚಿತ್ರ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆರಂಭಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ತೀವ್ರ ಜ್ವರ, ತೀವ್ರ ತಲೆನೋವು, ವಾಕರಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ವಾಂತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಸೋಂಕು ಹರಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ರೋಗಿಗಳು ಕುತ್ತಿಗೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಿಗಿತ, ಬೆಳಕಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ, ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಹಾಗೂ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳನ್ನು (behavioural disorders) ಅನುಭವಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಡಾ. ಪಂಡಿತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ಷೀಣತೆಯೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಇದು ಸೆಳೆತ, ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಅಮೀಬಿಕ್ ಮೆದುಳಿನ ಜ್ವರದಲ್ಲಿ, ಈ ಕುಸಿತದ ವೇಗವೇ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳೊಳಗೆ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ರೋಗವು ಬಹುಬೇಗನೆ ಕೋಮಾಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ತಕ್ಷಣ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
Health Tips: ಕಟ್ಟಿದ ಮೂಗಿನ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಪರಿಹಾರ ಬೇಕೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ಸೂಪರ್‌ ಟಿಪ್ಸ್‌
ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳು
ಮೆದುಳು ಜ್ವರ ಬರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಕಲುಷಿತ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ವೈದ್ಯರು ಸೂಚಿಸಿದರು. ಈಜುವುದು, ಡೈವಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಸರೋವರಗಳು, ಕೊಳಗಳು ಮತ್ತು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸದ ಕೊಳಗಳಲ್ಲಿ ತಲೆಯನ್ನು ನೀರೊಳಗೆ ಮುಳುಗಿಸಬಾರದು. ಮೂಗು ಕ್ಲಿಪ್‌ಗಳ (nose clips) ಸಹಾಯದಿಂದ ಅಥವಾ ನೀರು ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಗಳ (nostrils) ಒಳಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಈ ಜ್ವರ ಬರದಂತೆ ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಹೇಗೆಲ್ಲಾ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿದೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿವರ.
- ನೀರನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಕ್ಲೋರಿನೀಕರಣ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು.
- ಬಾವಿಗಳು, ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮನೆಯ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
- ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಜನರು ಜನಪ್ರಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು.
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಅಥವಾ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಾಗ ಜನರು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬೇಕು.
ಮೆದುಳು ಜ್ವರದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ
ಮೆದುಳು ಜ್ವರವು ಬಂದರೆ ಕೂಡಲೇ, ತುರ್ತಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬೇಕು. ಏಕೆಂದರೆ ಸೋಂಕು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಆಂಫೊಟೆರಿಸಿನ್ ಬಿ ಮತ್ತು ಮಿಲ್ಟೆಫೋಸಿನ್‍ನಂತಹ ಪ್ರಬಲ ಆಂಟಿಮೈಕ್ರೊಬಿಯಲ್ ಮತ್ತು ಆಂಟಿಫಂಗಲ್ ಔಷಧಗಳ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಈ ಔಷಧಿಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಹೇಳಿದರು.
ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪೂರಕ ಆರೈಕೆ ಎಂದರೆ, ರೋಗಿಗೆ ಉಸಿರಾಟದ ಬೆಂಬಲ, ಮೆದುಳಿನ ಊತದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪೂರಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಸೆರೆಬ್ರೊಸ್ಪೈನಲ್ ದ್ರವ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ರೋಗವನ್ನು ಮೊದಲೇ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಮತ್ತು ಬದುಕುಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಆರಂಭಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಆರೈಕೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸೋಂಕನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.