ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವವರು ಮೌನದ ಮಹತ್ವ ತಿಳಿದಿರಬೇಕು!

ಯೋಗಿ ದುರ್ಲಭಜೀ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ನಿಮ್ಮೊೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದ ಎಷ್ಟೋೋ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳಲಿಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಅವರು ಮೌನವ್ರತಕ್ಕೆೆ ಕುಳಿತರೆ ಮಾತಾಡುವುದು ಎಂದೋ? ‘ಯೋಚನೆಗಳು, ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಸುಂದರ. ಆದರೆ ಮಾತುಗಳು ಅಸಹ್ಯ. ನಮಗೆ ಮಾತು ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯನಿಗೂ ದೇವರು ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೊಡಬಾರದಿತ್ತು’ ಎಂದು ಯೋಗಿಜೀ ಆಗಾಗ ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತಾಾರೆಂದು ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಯೋಗಿ ನಿಶ್ಚಿಿಂತಜೀ ಸಹ ಮೊನ್ನೆೆ ಹೇಳಿದ್ದು ತಮಾಷೆಯಾಗಿ ಕಂಡಿತು. ‘ನಾನೇನಾದರೂ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಯೋ, ಪ್ರಧಾನಿಯೋ ಆದರೆ ಜನರೆಲ್ಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ತಿಂಗಳಾದರೂ ಕಡ್ಡಾಾಯವಾಗಿ ಮೌನವ್ರತ ಆಚರಿಸಲೇಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನನ್ನು ವಾಕ್ ಸ್ವಾಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿರೋಧಿ, ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಿ ಸ್ವಾಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಹತ್ತಿಿಕ್ಕುವ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಎಂದು ಜರೆದರೂ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮೌನವ್ರತ ಆಚರಿಸಿದ ನಂತರ, ಅದರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಅರಿತ ಬಳಿಕ ನನ್ನನ್ನು ಜರೆದವರೆಲ್ಲ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಾಯ ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಾರೆಂಬ ವಿಶ್ವಾಾಸವಿದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗಿಂತ ಮೊದಲು ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿರುವವರು ಅಂದರೆ, ಪ್ರಧಾನಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಗಳು, ಶಾಸಕರು, ಸಂಸದರು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಆಗಲೇ ಅದರ ಪರಿಣಾಮ ಶೀಘ್ರ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷನೇನಾದರೂ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಮೌನವ್ರತ ಆಚರಿಸಿದರೆ ಜಗತ್ತು ಎಷ್ಟು ಶಾಂತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೇ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ’ ಎಂದರು ಯೋಗಿ ದುರ್ಲಭಜೀ. ‘ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗ ಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿವರ್ಷ ರಾವಣ ನಲವತ್ತೈದು ದಿವಸ ಮೌನವ್ರತಕ್ಕೆೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಿದ್ದನಂತೆ. ಇಡೀ ಲಂಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ನೆಲೆಸಿರುತ್ತಿಿತ್ತಂತೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ಮೂರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಇರುತ್ತಿಿತ್ತಂತೆ. ಮೌನವ್ರತದ ಬಳಿಕ ರಾವಣ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಶಾಲಿ ಹಾಗೂ ವಿವೇಕಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತಾಾನೆಂದು ಜನ ಮಾತಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಿದ್ದರಂತೆ. ರಾವಣ ಮೌನವ್ರತಕ್ಕೆೆ ಕುಳಿತ ಸುದ್ದಿ ಹರಡುತ್ತಿಿದ್ದಂತೆ ಲಂಕೆಯ ಪ್ರಜೆಗಳೂ ಮೌನವ್ರತಕ್ಕೆೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಿಿದ್ದರಂತೆ. ಎಲ್ಲೆಡೆ ಶಾಂತಿ. ಹಾಗೆಂದು ಆಗಬೇಕಾದ ಕೆಲಸಗಳೆಲ್ಲ ನಡೆಯುತ್ತಿಿದ್ದವು. ಇನ್ನೂ ತೀವ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ, ವ್ಯವಸ್ಥಿಿತವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿಿದ್ದವು’ ಎಂದು ಯೋಗಿಜೀ ವಿವರಿಸಿದರು. ‘ಅಲ್ಲ ಯೋಗೀಜಿ, ನಿಮ್ಮ ಸಲಹೆಯನ್ನೇನಾದರೂ ನಮ್ಮ ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಅದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರೆ ನಮ್ಮ ಕತೆ ಏನು? ನಾವು ಪತ್ರಿಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಏನು ಬರೆಯೋದು? ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಏನು ತೋರಿಸೋದು? ನಮ್ಮ ಪರಿಸ್ಥಿಿತಿಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ?’ ಎಂದೆ. ಅದಕ್ಕೆೆ ಯೋಗಿಜೀ ಹೇಳಿದರು, ‘ಈ ಪತ್ರಿಿಕೆಗಳು, ಟಿವಿಗಳೇ ಅಶಾಂತಿಗೆ ಕಾರಣ. ಜನ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನೇ ಬರೆದು, ತೋರಿಸಿ ಅವರವರಲ್ಲಿ ಜಗಳ ಹಚ್ಚಿಿ ಹಾಕಿ ನಿಮ್ಮ ವ್ಯಾಾಪಾರ ಮುಗಿಸಿಕೊಂಡು ಅಶಾಂತಿ ಕದಡುವವರೇ ನೀವು. ನಿಮ್ಮ ಬೇಳೆ ಬೇಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಜನರ ಮಧ್ಯೆೆ ಜಗಳ ತಂದಿಡುತ್ತೀರಿ. ಟಿವಿಯವರಂತೂ ಬಾಯಿಗೇ ಮೈಕ್ ತುರುಕಿ ಮಾತಾಡಿಸುತ್ತಾಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತೇನೂ ಬೇಡ. ಬೈಟ್‌ಸ್‌ ಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಾಾಗಿ ದಿನಗಟ್ಟಲೆ ಕಾದು ಕುಳಿತಿರುತ್ತಾಾರೆ. ಟಿವಿ ಪತ್ರಕರ್ತರಿಗೆ ಚೆನ್ನಾಾಗಿ ಗೊತ್ತು ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟರೆ ಬಣ್ಣಗೇಡು ಅಂತ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವರು ಬೈಟ್‌ಸ್‌‌ಗೆ ಕಾಯೋದು. ಇಬ್ಬರು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿ ಹೊರಬಂದರೆ ಸಾಕು, ಮೈಕ್ ಹಿಡಿಯುತ್ತೀರಿ. ಅವರು ಏನೇ ಹೇಳಲಿ ಅದನ್ನೇ ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿಯನ್ನಾಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತೀರಿ. ಆ ದಿನವಿಡೀ ಅದೇ ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ತಮ್ಮಿಿಬ್ಬರ ಮಧ್ಯದ ಭಿನ್ನಾಾಭಿಪ್ರಾಾಯವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ಹಿರಿಯ ನಾಯಕರಾದ ಎಲ್.ಕೆ. ಆಡ್ವಾಾಣಿಯವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರೆನ್ನಿಿ. ಆ ಮಾತುಕತೆ ಮೂರು-ನಾಲ್ಕು ತಾಸು ನಡೆದರೆ ಆಡ್ವಾಾಣಿ ಮನೆಮುಂದೆಯೇ ಕುಳಿತಿರುತ್ತೀರಿ. ಮೋದಿ ಹೊರ ಬರುವಾಗ ರಾತ್ರಿಿ ಒಂದು ಗಂಟೆಯಾದರೂ ನಿಮಗೆ ಹಸಿವು, ನಿದ್ದೆ ಯಾವವೂ ಬಾಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಕುಳಿತಿರುತ್ತೀರಿ. ಮೋದಿ ಹೊರಬರುತ್ತಿಿದ್ದಂತೆ ಅವರ ಹತ್ತಿಿರ ಓಡಿ ಅವರ ಬಾಯಿಗೆ ಮೈಕನ್ನು ತುರುಕುತ್ತೀರಿ. ನಮ್ಮಿಿಬ್ಬರ ಮಧ್ಯೆೆ ಇದ್ದ ಎಲ್ಲ ಭಿನ್ನಾಾಭಿಪ್ರಾಾಯಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮೋದಿ ಹೇಳಿದರೆ, ಭಿನ್ನಾಾಭಿಪ್ರಾಾಯ ಇತ್ತೆೆಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಿಕೊಂಡ ಮೋದಿ ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತೀರಿ. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆೆ ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಿದೆ ಎಂದರೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆೆ ಒಮ್ಮತ ಮೂಡಬೇಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೀರಿ. ಇದೊಂದು ಸೌಜನ್ಯಯುತ ಭೇಟಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಮುಸುಕಿನ ಗುದ್ದಾಟ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಾಖ್ಯಾಾನಿಸುತ್ತೀರಿ. ಸರಿ, ಇವ್ಯಾಾವುದರ ಉಸಾಬರಿಯೇ ಬೇಡ ಎಂದು ಪತ್ರಕರ್ತರಿಗೆ ಸಿಗದೇ ಸುಮ್ಮನೆ ಹೊರಟು ಹೋದರೆ, ಮುರಿದು ಬಿದ್ದ ಆಡ್ವಾಾಣಿ-ಮೋದಿ ಮಾತುಕತೆ ಅಂತೀರಿ. ಹಾಗಾದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಅದೊಂದು ವಿವಾದವಾಗಿಯೇ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಪತ್ರಿಿಕೆ, ಟಿವಿ, ್ಠ್ಟಜಿಛಿ ಆಗುತ್ತಿಿರುವುದೇ ಈ ಬೈಟ್‌ಸ್‌‌ಗಳಿಂದ. ಇದು *ಚಿಜಿಠಿಛಿ ್ಜಟ್ಠ್ಟ್ಞ್ಝಜಿಞ. ಇಲ್ಲಿ ಚಿಜಿಠಿಛಿ ಅಂದ್ರೆೆ ಹೇಳಿಕೆ ಅಂತಾನೂ ಅರ್ಥ. ಕಚ್ಚುವುದು ಅಂತಾನೂ ಅರ್ಥ. ಕಚ್ಚುವುದು, ಕಚ್ಚಿಿಸುವುದು, ಕಚ್ಚಾಾಡುವುದೇ ಸುದ್ದಿ. ಮಾತಾಡಿದರೆ ವಿವಾದ, ಜಗಳ, ಹೊಡೆದಾಟ ಗ್ಯಾಾರಂಟಿ’. ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಸಾವರಿಸಿಕೊಂಡ ಯೋಗಿಜೀ ಪುನಃ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು-‘ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾಾನದಲ್ಲಿರುವವರು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳಾದರೂ ಮೌನವ್ರತ ಪಾಲಿಸಬೇಕು ಅಂತ ಹೇಳಿದ್ದು ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಡಾ. ಮನಮೋಹನಸಿಂಗ್ ಇದ್ದಾರಲ್ಲ, ಅವರಿಗೆ ಮೌನದ ಮಹತ್ವ ಚೆನ್ನಾಾಗಿ ಗೊತ್ತು. ಅದಕ್ಕಾಾಗಿ ಅವರು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಬದಲು, ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಹತ್ತು ವರ್ಷವೂ ಮೌನವ್ರತಕ್ಕೆೆ ಶರಣಾದರು. *ಠಿ ಜ್ಟಛಿಠಿ ಠ್ಟಿಿಠಿಛಿಜ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಡಾ. ಸಿಂಗ್ ಅವರು ವಾಚಾಳಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆೆಸ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿಿರಿಸುತ್ತಿಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಕುಳ್ಳಿಿರಿಸಿದರೂ, ಅವರು ಹೆಚ್ಚೆೆಂದರೆ ಎರಡು-ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತಿಿದ್ದರು. ಏನೋ ಮಾತಾಡಿ, ತಾಪತ್ರಯ ತಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಿದ್ದರು. ಬೇರೆ ಯಾರಿಂದ ಸಹ ಇದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮಾತಾಡದೇ ಇರುವುದು, ಮೌನಕ್ಕೆೆ ಶರಣಾಗುವುದು ದೊಡ್ಡ ತಪಸ್ಸು, ಅದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆ. ಡಾ. ಸಿಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಬರೆಯಲು ಏನೂ ಇಲ್ಲ. ಅವರ ಮೌನವೇ ನಿಮಗೆ ಅಣಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಾಗಿ ನೀವು ಅವರನ್ನು ‘ಸೈಲಂಟ್ ಮೋಡ್’ನಲ್ಲಿದ್ದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಎಂದು ಗೇಲಿ ಮಾಡುತ್ತೀರಾ. ಅದು ಅವರ ಶಕ್ತಿಿ ಹಾಗೂ ನಿಮ್ಮ ದೌರ್ಬಲ್ಯ. ಅದಕ್ಕಾಾಗಿ ಅವರು ವರ್ಷ ಹತ್ತಾಾದರೂ ಆ ಪದವಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಮೌನ ದೌರ್ಬಲ್ಯವಲ್ಲ. ಅದು ತಾಕತ್ತು. ಮೌನಕ್ಕಿಿರುವ ಶಕ್ತಿಿ ಮಾತಿಗಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಾಗಿಯೇ ನಾನು ಮೌನವ್ರತವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದು’. ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರೂ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಮೌನ ಧರಿಸಿದರೆ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವೇ ಶಾಂತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ದೇಶಕ್ಕೆೆ ಹೋದಾಗ, ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆೆ ತಕ್ಕ ಹಾಗೆ ಮಾತಾಡುವುದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆೆಯನ್ನು ಆಹ್ವಾಾನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಾರೆ. ಸಿರಿಯಾ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧ ಸಾರುತ್ತೇನೆ ಎಂಬ ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆ *ಟ್ಟ್ಝ ಟ್ಟಛ್ಟಿಿ ಅನ್ನು ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆ ಮಾತು ಹೇಳಿದ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರವೂ ಪರಿಣಾಮ ಬುದುಗುಡುತ್ತಿಿರುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಮೌನವ್ರತದಲ್ಲಿರುವುದೂ ಒಂದೇ, ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮಾತಾಡುವುದೂ ಒಂದೇ. ಆತನ ಒಂದು ಮಾತಿಗೆ ವಿಶ್ವದ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಲ್ಲವಿಲ್ಲಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿಿಯಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾಾನದಲ್ಲಿರುವವರು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಮೌನ ಧರಿಸಬೇಕು, ಕಡಿಮೆ ಅಂದ್ರೆೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾತಾಡಬೇಕು. ಹೆಚ್ಚು ಯೋಚಿಸಬೇಕು. ಈ ಸರಳ ಸಂಗತಿ ಅರಿಯದವರೆಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆೆಯನ್ನು ಆಹ್ವಾಾನಿಸಿಕೊಂಡು ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂದರು ಯೋಗಿಜೀ. ಯೋಗಿಜೀ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನೆೆಲ್ಲ ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡ ಬಳಿಕ, ‘ಯೋಗಿಜೀ, ನೀವು ಹೇಳುವುದರಲ್ಲಿ ತಪ್ಪೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಕತೆ ಏನು? ಪತ್ರಿಿಕೆ, ಟಿವಿಗಳು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲಿಲ್ಲವಲ್ಲ?’ ಎಂದೆ. ‘ನಾನು ಹೇಳುವುದು ಕಠೋರವೆನಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ನನ್ನ ಮಾತು ಇನ್ನು ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ನಿಜವೆಂದು ಅನಿಸಬಹುದು. ಅಷ್ಟೊೊತ್ತಿಿಗೆ ಪರಿಸ್ಥಿಿತಿ ಕೈ ಮೀರಿರುತ್ತದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಭಾರತವನ್ನು ದಿವಾಳಿಯೆಬ್ಬಿಿಸಿದ್ದೇ ಟಿವಿ. ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಪರಂಪರೆ, ಆಚರಣೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯ, ರೀತಿ-ರಿವಾಜುಗಳನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವಿದ್ದೇ ಟಿವಿ. ಹಳ್ಳಿಿಗಳು ಸಹ ನಗರಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತಿಿವೆ. ಬೆನ್ನು ನೋವು ಬಂದಾಗ ಯಾರೂ ‘ಅಯ್ಯೋ’ ಅನ್ನುವುದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರೂ*‘ ಔಚ್’ ಅಂತಾರೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಟಿವಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತಿಿದ್ದಾರೆ. ಟಿವಿ ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಿಿಲ್ಲದೇ ನಮ್ಮನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಿಸುತ್ತಿಿದೆ. ಕಾಂಪ್ಲಾಾನ್ ಕುಡಿದರೆ ನಮ್ಮ ಮಗನೂ ಸಚಿನ್ ತೆಂಡುಲ್ಕರ್ ಆಗಬಹುದೆಂಬ ಭ್ರಮೆ ತಾಯಂದಿರನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಿದೆ. ಸಾಯಂಕಾಲ ಬಿಡುವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಿಗಳಲ್ಲಿ ಜನ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಿಿದ್ದರು. ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಿದ್ದರು. ಈಗ ಎಲ್ಲರೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳ ಅಂದ್ರೆೆ ಟಿವಿ ಮುಂದೆ ಎನ್ನುವಂತಾಗಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಿಗಳಲ್ಲಿ ಊರಿಗೆ ಊರೇ ಟಿವಿ ಮುಂದೆ ಕುಳಿತಿರುತ್ತದೆ. ನಗರಗಳಲ್ಲೂ ಇದೇ ವಾತಾವರಣ. ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೂ ಟಿವಿ ಕೇಂದ್ರಿಿತ. ಅಲ್ಲಿನ ಟಿವಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಮ್ಮ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಂದೆ-ತಾಯಿ, ಗುರು, ಹಿರಿಯರಿಗಿಂತ ಟಿವಿಯೇ ಗುರು. ಅದೇ ಆದರ್ಶ. ಇದರಿಂದ ಗ್ರಾಾಮೀಣ ಕಲೆ, ನಾಟ್ಯ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೆಲ್ಲ ಮಾಯವಾಗುತ್ತಿಿವೆ. ಇಡೀ ದೇಶವನ್ನು ಇಂದು ಟಿವಿ ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಿಿದೆ. ಹಿಂದೊಮ್ಮೆೆ ‘ಪೆರು’ವಂಥ ದೇಶ ಮೂರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಟಿವಿಯ ಮೇಲೆ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಾರ್ಥವಾಗಿ ದಿಗ್ಬಂಧನ ಹೇರಿತು. ಪರಿಣಾಮ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಕ್ರಮೇಣ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಆಶಯವನ್ನು ಅಲ್ಲಿನ ಸರಕಾರ ಯೋಚಿಸಿತು. ಇಡೀ ಪೀಳಿಗೆ, ತಲೆಮಾರು ಟಿವಿ ಮುಂದೆ ಕುಳಿತು ಕಳೆದುಬಿಟ್ಟರೆ ಏನಾಗಬೇಡ?’ ಯೋಗೀಜಿ ಮಾತು ಬದಲಿಸಿದರು. ‘ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರವಿರಬಹುದು. ಅಲ್ಲಿ ಅಪರಿಮಿತ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ ಜನರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲ ಸಮಯವನ್ನಾಾದರೂ ಕಳೆಯುವುದು, ನನಗೆ ಇಷ್ಟವಾದ ಸಂಗತಿ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮೂರು ಸೇತುವೆ ಸಹಿತ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಕಿಮೀ ರಸ್ತೆೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ಗ್ರಾಾಮಸ್ಥರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಸರಕಾರದಿಂದ ಒಂದು ರುಪಾಯಿ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೇ ನಲವತ್ತೊೊಂದು ಮಂದಿ ರೈತರು ಸೇರಿ ರಸ್ತೆೆ, ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. ಅವರೆಲ್ಲರ ಜತೆ ಕಳೆದಾಗ ಗೊತ್ತಾಾದ ಒಂದು ಅಂಶವೇನೆಂದರೆ, ಅವರ್ಯಾಾರೂ ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಯೋಚಿಸುವವರಲ್ಲ. ಮಾಡೋಣ, ಯಾಕಾಗೊಲ್ಲ, ಮಾಡಿಯೇ ಸಿದ್ಧ, ನಾವು ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಮತ್ಯಾಾರು ಮಾಡಬೇಕು, ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತರೆ ಮುದುಕರಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತೇವೆ, ಒಂದು ದಿನವನ್ನೂ ವ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವ, ಅದನ್ನೇ ಮಂತ್ರವನ್ನಾಾಗಿಸಿಕೊಂಡ *ಜಿಜ್ಝ ್ಚ್ಟಜಛಿ ತಂಡವದು. ಈಗ ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಗುಡ್ಡಕ್ಕೆೆ ಸುರಂಗ ಕೊರೆದು ಊರಿಗೆ ನೀರು ತರಲು ಹೊರಟಿದ್ದಾರೆ. ಸರಕಾರ ನಮ್ಮ ತಂಟೆಗೆ ಬರದಿದ್ದರೆ ಸಾಕು ಎನ್ನುವವರು.’ ನಮ್ಮ ಸರಕಾರ, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಗಳ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ನೆಗೆಟಿವ್ ಯೋಚನೆ ತುಂಬಿದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಚೇಲಾಗಳು, ಹಿಂಬಾಲಕರೇ ತುಂಬಿರುತ್ತಾಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸ, ಯೋಜನೆ ಹೇಳಿ. ಅದನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟ, ಯಾಕೆ ಫೀಸಿಬಲ್ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಮನಮುಟ್ಟುವಂತೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾಾರೆ. ಅಪ್ಪಿಿತಪ್ಪಿಿಯೂ ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡೋಣ, ಯಾಕಾಗೊಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ವಿನಾಕಾರಣ ಕಾಲಹರಣ ಮಾಡುತ್ತಾಾರೆ. ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹಳ್ಳ ಹಿಡಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದೇ ಅಕಲು ಹಾಕುತ್ತಿಿರುತ್ತಾಾರೆ. ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಗಳು ಖಡಕ್ಕಾಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡಿ ಎಂದರೂ ಹಲವು ಅಡೆತಡೆಗಳ ನೆಪ ಹೇಳುತ್ತಾಾರೆ. ಕೊಕ್ಕೆೆ ಹಾಕುತ್ತಾಾರೆ. ಅದೆಂಥ ನೆಗೆಟಿವ್ ಎನರ್ಜಿ ಅವರಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು? ಸರಕಾರದಿಂದ ಯಾವ ಕೆಲಸವೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ವಿಳಂಬ ಎಂಬುದಕ್ಕೆೆ ಇದೇ ಕಾರಣ. ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಗೊಣಗುವವರು, ಚಾಡಿ ಹೇಳುವವರು, ಸದಾ ನೆಗೆಟಿವ್ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಹೇಳುವವರೇ ತುಂಬಿದ್ದರೆ ಹೀಗೇ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆಯಿರುವವರು ವಿರಳ. ಬರೀ ಅಪನಂಬಿಕೆ, ಸಂದೇಹ ಪ್ರವೃತ್ತಿಿಯವರೇ ತುಂಬಿರುತ್ತಾಾರೆ. ತಮ್ಮನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬರುವವರನ್ನು ಅನುಮಾನದಿಂದಲೇ ನೋಡುವ ಗುಣ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾಾರೆ. ಸರಕಾರದಲ್ಲಿ ಯಾಕೆ ಕೆಲಸ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆೆ ಇದೇ ಕಾರಣ. ಮಂತ್ರಿಿಗಳಾಗಲಿ, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಗಳಾಗಲಿ, ಅವರ ಜತೆ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ ಕಳೆಯಿರಿ. ಅವರು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಾಹ ತುಂಬುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಿಯನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆಂದು ನೀವು ಜಂಭ ಪಡಬಹುದೇ ಹೊರತು, ಅವರ ವಿಚಾರ, ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಮಾತುಗಳಿಂದಲ್ಲ. ನೆಗೆಟಿವ್ ವಾತಾವರಣ ತುಂಬಿರುವ ಕಡೆ ಯಾವ ಘನ ಕಾರ್ಯವನ್ನೂ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ನಿಮ್ಮ ಮನೆ, ಆಫೀಸು, ಅಕ್ಕಪಕ್ಕ ಇಂಥ ಒಂದಿಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಿಗಳಿದ್ದರೂ ಸಾಕು, ಅವರು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಬಿತ್ತುತ್ತಿಿರುತ್ತಾಾರೆ. ಅದೇ ನೀವು ಸಾಧಕರ ಜತೆಗೆ ಇದ್ದರೆ, ಅವರೇ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಾಾರೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಲೇಹ್ ಹಿಮಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷ ಬರಿ ಮೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಾಧುವೊಬ್ಬರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಮೈನಸ್ ಹತ್ತು -ಹನ್ನೆೆರಡು ಡಿಗ್ರಿಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್ ಕೊರೆಯುವ ಚಳಿಯಲ್ಲಿ ಬರಿ ಮೈಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ನಿಮಿಷ ಇದ್ದರೆ, ಮೂಳೆ ಕೊರೆದು ಹೋಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಆ ತಪಸ್ವಿಿ ಮೂರು ವರ್ಷದಿಂದ ಬರಿಮೈಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ! ಇದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಎಂದು ನಾನು ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆೆ ಅವರು ಹೇಳಿದರು- ‘ಮನಸ್ಸು’! ‘ತಾನು ಮೈ ತುಂಬಾ ಬಟ್ಟೆೆ ಹೊದ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ, ಬೆಚ್ಚಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಅವರು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ತಮ್ಮನ್ನು ನಂಬಿಸಿಕೊಂಡು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕಲ್ಲು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರನ್ನು ಕಂಡರೆ ಚಳಿಯೇ ಓಡಿ ಹೊರಟು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಆಸಾಮಿ ನನ್ನ ಜತೆ ಎರಡು ವಾರವಿದ್ದರು. ಅವರು ಒಂದು ಸಲವೂ ನೆಗೆಟಿವ್ ಮಾತು ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ಕಲ್ಲನ್ನು ಕೊಟ್ಟರೂ ಚೆನ್ನಾಾಗಿ ಅಗೆಯಬಹುದು ಎಂಬ ಉತ್ಸಾಾಹ ಅವರಲ್ಲಿತ್ತು. ಇಂಥ ಜನ ನನಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದಂತೆ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಿ, ಆಸೆ, ಭರವಸೆ, ವಿಶ್ವಾಾಸ, ನಂಬಿಕೆ ತುಂಬುತ್ತಾಾರೆ. ಮನಸ್ಸು ಎಂಥಾ ಸಾಹಸಕ್ಕಾಾದರೂ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ’ ಎಂದರು ಯೋಗಿ ದುರ್ಲಭಜೀ. ಈ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿದ ನನ್ನಲ್ಲಿಯೂ ಯೋಗಿಜೀ ಅದೇ ಭಾವವನ್ನು ಬಿತ್ತಿಿದ್ದರು. ಇನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಸರದಿ!