Shishir Hegde Column: ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರೀತಿ ನಮ್ಮಲ್ಲೇಕಿಲ್ಲ ?

ಶಿಶಿರಕಾಲ

ಶಿಶಿರ್‌ ಹೆಗಡೆ

shishirh@gmail.com

ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರಜೆ, ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ತಲಾ ನೂರು ಡಾಲರ್ ಗಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಹಣವನ್ನು ಓದಲು ವ್ಯಯಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಿಂಟ್ ಪುಸ್ತಕದ ವ್ಯವಹಾರ ಅಮೆರಿಕಾದೊಳಗೆ 350 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದು. ಇಲ್ಲಿನ ಬಹುತೇಕ ಪುಸ್ತಕಗಳು ದೇಶದಾಚೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆ ಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತವೆ. ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಸೇರಿಸಿದರೆ ಇದು 300 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಯ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ, ವ್ಯವಹಾರ. ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷದ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬರಹಗಾರರಿದ್ದಾರೆ.

ನಮ್ಮ ಊರಿಂದ ಗೋಕರ್ಣ ಬೈಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದರ್ಧ ಗಂಟೆಯ ದೂರ. ದೇವಸ್ಥಾನ, ವೇದ ಮಂತ್ರ, ಕೋಟಿತೀರ್ಥ, ಓಂ, ಕುಡ್ಲೆ ಬೀಚುಗಳು ಹೀಗೆ ಗೋಕರ್ಣದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ನೂರೆಂಟು ವಸ್ತು ವಿಶೇಷಗಳಿವೆ. ಜಯಂತ ಕಾಯ್ಕಿಣಿಯವರ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಕರ್ಣವೆಂಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಪಂಚದ ಕೆಲವು ಝಲಕ್ ಬಂದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ಅವರಷ್ಟು ಚಂದಕ್ಕೆ ಭಾವಗಳಿಗೆ ಶಬ್ಧವನ್ನು ಆರೋಪಿಸುವವರು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಲ್ಲ. ಹೇಳಿ ಕೇಳಿ ಗೋಕರ್ಣ ಅವರ ಊರು - ಕೇಳಬೇಕೆ !!

ಪ್ರತೀ ಊರಿಗೂ ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವಿರುತ್ತದೆಯಂತೆ. ಗೋಕರ್ಣಕ್ಕೆ ಹತ್ತೆಂಟಿದೆ. ಗೋಕರ್ಣದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅಷ್ಟು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ, ಒಂದೆರಡು ದಿನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ದಕ್ಕುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಂಬೈ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಗೆ ಮೀರಿದ ಜೀವಕಳೆ ಗೋಕರ್ಣದ್ದು. ವಿದೇಶಿಗರು ಎಂಬೊಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ ಕೂಡ ಗೋಕರ್ಣದ ಭಾಗವೇ. ಗೋಕರ್ಣದ ಬೀಚುಗಳಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿಗರನ್ನು ಕಾಣುವುದೆಂದರೆ ಮೇಲರಿಮೆ - ಕೀಳರಿಮೆ ಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಒಂದು ಬೆರಗು. ವಿದೇಶಿಗರ ನಾನಾ ನಮೂನೆಯ ವೇಷಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಬೆಳೆದ ನನಗೆ ಪರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅಷ್ಟು ವಿದೇಶೀ ಭಾವ ಬಂದಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Shishir Hegde Column: ನಮ್ಮಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಾವೇ ಮಾತನಾಡುವುದು ಹುಚ್ಚೇ ?

ಸಮುದ್ರತಟದಲ್ಲಿ ಬೀಚ್ ಚೇರ್ ಹಾಕಿ ಮಲಗಿರುತ್ತಿದ್ದ ಬಹುತೇಕ ವಿದೇಶಿಗರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕ ವಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇದೇನೋ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಎಂದು ಆಗ ಅನ್ನಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅದರಾಚೆ ಯೋಚಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ನಂತರದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾ, ಯುಎಎಸ್‌ಎ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಮೊದಲಾದ ದೇಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಇಲ್ಲ ವಿಶ್ರಮಿಸುವ, ಪ್ರಯಾಣ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಾಯುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲ ಪುಸ್ತಕ ಓದುವುದು ವಿದೇಶಿಗರ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿಚಾರ ಎನ್ನುವುದು ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಗೋಚರ ವಾಗುತ್ತ ಹೋಯಿತು.

ನಾನು ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ಜಾಗಗಳಲ್ಲ ಪ್ರಾಜ್ಞರ ಸಂಖ್ಯೆ ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿದ್ದರೂ ಯಾರೇ ಒಬ್ಬರು ಪುಸ್ತಕ ಓದುವುದು ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲವರ ಮನೆಗೆ ಹೋದರೆ ಗಾಜಿನ ಕಪಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ಚಂದಕ್ಕೆ ಸರಿದು ಕೂತಿರುತ್ತಿದ್ದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬಹುಷಃ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ತರುವಾಗ ಮುಟ್ಟಿದ್ದೇ ಕೊನೆಯೆನಿಸುತ್ತಿತ್ತು.

ನನಗೋ, ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಕಂಡ ಕೂಡಲೇ ಒಮ್ಮೆ ಮುಟ್ಟಿ, ಎರಡು ಹಾಳೆ ತಿರುವಿಸಬೇಕು, ಆಗಲೇ ಸಮಾಧಾನ. ಆಗೆಲ್ಲ ಧೂಳ್ಪದರಗಳು ಕೈಗೆ ತಾಕುತ್ತಿತ್ತು. ಒಳಕ್ಕೆ ಹಾಳೆ ತೆರೆದು ಮೂಸಿದರೆ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ ನ ಪರಿಮಳ ಆರಿಹೋಗಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಕೆಲವರ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಪುಸ್ತಕ ನೋಡಲು ನಿಂತರೆ ಅವರೂ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಬಂದು ನಿರು.

ಒಮ್ಮೆ ಹೀಗೆ ಆದಾಗ ಯಜಮಾನರು ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿದ್ದ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಮುಟ್ಟ ಲಿಕ್ಕೆ ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಏನೋ ಒಂದು ಕಥೆ ಹೇಳಿ, ಕೈತಪ್ಪಿಸಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಅವರು ಒಳಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಥಟ್ಟನೆ ತೆರೆದು ನೋಡಿದರೆ ಅದರ ಮೊದಲ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಹೆಸರು ಇತ್ತು. ಇದು ಬಹುಷಃ ಇವರು ಅವರ ಮನೆಯಿಂದ ತಂದಿದ್ದರು. ಇವರೂ ಓದಿಲ್ಲ, ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕೊಡಲು ಏನೋ ಒಂದು ಮೋಹ, ಕೊಟ್ಟವರಿಗೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರೂ ಓದುವವರಲ್ಲ.

ಡಾಕ್ಟರ್ ಕ್ಲಿನಿಕ್, ಬ್ಯಾಂಕ್, ಆಫೀಸು ಮೊದಲಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಯುವಾಗ ಎಲ್ಲರೂ ಆಕಾಶವನ್ನೇ ನೋಡುತ್ತಿರುತ್ತಿದ್ದರೇ ವಿನಃ ಯಾರೊಬ್ಬರ ಕೈಯಲ್ಲೂ ಪುಸ್ತಕವಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿ ಸುವಾಗ ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರು ಪೇಪರ್ ಓದುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದರ ಹಾಳೆಯನ್ನು ಕೇಳುವವರು ಬಿಡಿ, ಅವರು ಓದುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಮಡಿಸಿದ್ದ ಪೇಪರ್ ನ ಇನ್ನೊಂದರ್ಧವನ್ನು ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿಯೇ ಓದುತ್ತಿರು ವವರಿದ್ದರು. ಓದು ಎಂದರೆ ಹೊರಗೆ ಕಾಣಿಸಿದ್ದು ಇಷ್ಟೇ. ಓದುವವರು ಇದ್ದದ್ದೇ ತೀರಾ-ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಕೆಲವೇ ಕೆಲವರು. ಅವರೆಲ್ಲ ಏನೋ ವಿಚಿತ್ರದಂತೆ, ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸೇರದ ‘ಪದ’ ದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಊರಲ್ಲಿ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಎರವಲು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಓದುವವರಿದ್ದರು. ಅವರೆಂದೂ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ದುಡ್ಡು ಕೊಟ್ಟು ಖರೀದಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ಹೀಗೆ ಎರವಲು ಕೊಡುವವರು ಒಂದು ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರ‍್ಯಾರಿಗೆ ಯಾವ ಯಾವ ಪುಸ್ತಕ ಕೊಟ್ಟೆ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕ ಹಚ್ಚಿ ಇಡುವವರಿದ್ದರು. ನಂತರ ದೊಡ್ಡ ಶಹರಗಳಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಚೆನ್ನೈ, ಕೋಲ್ಕ ತಾ, ದೆಹಲಿ ಇಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಓದುವವರನ್ನು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಕಂಡಿದ್ದು ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೆ.

ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ಓದದ ಸುಶಿಕ್ಷಿತರ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಈಗ ಕೆಲವು ಸಮಯದ ಹಿಂದೆ ಫೇಸ್ ಬುಕ್ ನಲ್ಲಿ ನಾನು ಓದಿದ ಕೆಲವು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮುಖಪುಟಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಒಬ್ಬರು ನಾವು ಏಕೆ ಪುಸ್ತಕ ಓದ ಬೇಕು? ಪುಸ್ತಕ ಓದದವರು ಬದುಕುವುದೇ ಇಲ್ಲವೇ? ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದರು. ಅಂಥದ್ದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಉತ್ತರಿಸಿ, ವಿವರಿಸಿ, ಒಪ್ಪಿಸುವುದೆಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದಲ್ಲ ಎಂದು ಸುಮ್ಮನೆ ಒಂದು ಲೈಕ್ ಒತ್ತಿ ಅಲ್ಲಿಗೇ ಬಿಟ್ಟೆ. ಅವರು ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸರಿಯೇ ಇದೆ. ಆದರೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ಅವರು ಬಯಸಿದಂತೆ ನಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಓದದವರಿಗೇನ್ ಗೊತ್ತು ಪುಸ್ತಕದ ಪರಿಮಳ ! ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕ ಓದುವ ವಾತಾವರಣವಿದ್ದದ ರಿಂದ ಮತ್ತು ತಂದೆಯವರ ಸ್ವಲ್ಪ ಒತ್ತಾಯದಿಂದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಲಿಕ್ಕೆ ಶುರುಮಾಡಿದ್ದು. ಬಹುಷಃ ಹಾಗೊಂದು ವಾತಾವರಣವಿಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಓದಲಿಕ್ಕೆ ಕಲಿಯದಿದ್ದಲ್ಲಿ ನಾನು ಈ ಅಂಕಣ ವನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷದಿಂದ ನಿರಂತರ, ಒಂದೂ ವಾರ ತಪ್ಪಿಸದೇ ಬರೆಯಲಿಕ್ಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವೇ ಆಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಓದೇ ಬರೆಯುವ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹತ್ತಿಸಿದ್ದು. ಹಾಗಂತ ಓದಾಗಲಿ, ಬರವಣಿಗೆಯ ಸಿದ್ಧತೆ ಯಾಗಲಿ, ಬರವಣಿಗೆಯಾಗಲಿ, ನನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮೋಜು, ವಿಶ್ರಾಂತಿಗೆ ಯಾವತ್ತೂ ಹೊರೆ ಯೆನಿಸಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಇರಲಿ, ಅವೆಲ್ಲ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಯಿತು. ಈಗ ಓದಿನ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲ ಕೊರೆಯ ಲಿಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ನೀವು ಈ ಲೇಖನ ಓದುತ್ತಿದ್ದೀರಿ ಎಂದರೆ ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸದವರೇ ಎಂದಾ ಯಿತು, ಹಾಗಾಗಿ ಅದೆಲ್ಲ ವಿವರ ಬೇಡ. ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾರಿಗೂ ಓದುವ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲೇ ಬಾರದು. ಓದುವವರಿಗೆ ಅದು ಗೊತ್ತು. ಇನ್ನು ಓದದವರಿಗೆ ನೀವು ಎಷ್ಟೇ ಹೇಳಿದರೂ ಅವರು ಬದಲಾಗರು. ಒಂದೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮ ಮಾತು ಸರಿಯೆನಿಸಿ ಓದಲು ಶುರುವಿಟ್ಟುಕೊಂಡ ರೆಂದುಕೊಳ್ಳಿ, ಮುಂದುವರಿಸಲಿಕ್ಕಾಗದೇ ಕೈಚೆಲ್ಲುವವರೇ ಜಾಸ್ತಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಂದು ವಯಸ್ಸಿನ ನಂತರ ಓದಿನ ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭದ್ದಲ್ಲ.

ಹಾಗೆ ಕೆಲವರು ಇನ್ನೊಬ್ಬರನ್ನು ಕಂಡು, ಕೇಳಿ ಓದಲು ಶುರುಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಜೀವನದ ಸಹಜ ಭಾಗವಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಿದಿಕೊಂಡಿzರೆ ಎಂದರೆ ಅದು ಅವರ ಅಚಲ ಚಿತ್ತದ ಪ್ರತೀಕವೇ ಸರಿ. ಆಸ್ಟ್ರಿಚ್, ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಮೊದಲಾದ ಹಾರಲು ಬಾರದ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಅವೆಲ್ಲ ವೈಲ್ಡ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ವೈಕಲ್ಯದಿಂದ ಇನ್ನೂ ನಶಿಸಿಹೋಗಿಲ್ಲ ಏಕೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ. ‌

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಅವುಗಳ ಲೈಫ್ ಸ್ಕಿಲ್, ಬದುಕುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಯು‌ ವುದೇ ಅವುಗಳ ತಂದೆ ತಾಯಿಯಿಂದ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ವೇಗವಿಲ್ಲದ, ಹಾರಲು ಬಾರದ, ಮರವೇ ರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಹೀಗೆ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಚಾಲೆಂಜ್ ಇರುವ ಜೀವಿಯಾದರೆ, ಅಲ್ಪಾಯುಷಿ ಜೀವಿಯಾದರೆ ಅವುಗಳ ಲೈಫ್ ಸ್ಕಿಲ್ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ಲಿಷ್ಟವಾದದ್ದು. ಹಾಗಾಗಿಯೇ, ಇಲ್ಲಿ ಬದುಕಲಿಕ್ಕೆ ಅಣಿಯಾಗಲು ಗುರುಕುಲ, ಶಾಲೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಬೇಕಾದದ್ದು. ಆದರೆ ಈ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತೀರಾ ಅವಶ್ಯಕ ಲೈಫ್ ಸ್ಕಿಲ್ ಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಅದೆಲ್ಲ ತಂದೆತಾಯಿ ಕಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿದ್ದರೆ, ಮಹತ್ವದ್ದೆನಿಸಿದರೆ. ಆದರೆ ಕಾಲ ಕಳೆದಂತೆ ತಂದೆ-ತಾಯಂದಿರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಸಮಯ ಕೊಡಲಿಕ್ಕಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಕೊಟ್ಟರೂ ಪ್ರೀತಿ ಮುದ್ದಿಸಲಿಕ್ಕೆ, ಓಡಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಹೊರ ತಾಗಿ ಜೀವನ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಸಲಿಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯ ಅವಲಂಬನೆ ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.

ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೇ ಮಕ್ಕಳು ತಂದೆತಾಯಿಗಿಂತ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಹೇಳಿದ್ದೇ ಸರ್ವಸ್ವ ಅನ್ನೋದು. ಆದರೆ ಇಂದು, ಆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯ ಶಿಕ್ಷಣದ ವಾಸ್ತವಿಕ ಉದ್ದೇಶವನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಿದೆ. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೊಳೆ ಹೊಡೆಯೋದು ಹೇಗೆ, ಗರಗಸ ಹಿಡಿಯೋದು ಹೇಗೆ, ಸ್ವಿಚ್ - ಪ್ಲಗ್ ಬದಲಿಸೋದು ಹೇಗೆ, ಈಜುವುದು ಹೇಗೆ ಇವನ್ನೆಲ್ಲ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆಯೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವೆನ್ನಿಸು ವಂತಾಗಿದೆ.

ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದುವುದು ಹೇಗೆ, ಬರೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ಪ್ರೈಮರಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಸುವಾಗ ಅದು ತೀರಾ ಥಿಯೇರಿ ವಿಷಯವಾಗಿಯೇ ಇದ್ದುಬಿಡುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇನ್ನೊಂದು ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ, ಲೈಬ್ರರಿ ಯಲ್ಲಿರುವ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು - ಲೈಬ್ರರಿ ಇನ್ ಚಾರ್ಜ್ ಗಿರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದಾಗಿ ಕಪಾಟಿನಿಂದ ಹೊರಬೀಳದಂತಹ ಸ್ಥಿತಿ. ಆ ಲೈಬ್ರರಿಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ತಂದು ಪಠ್ಯೇತರ ಓದು, ಆ ಓದಿನ ಮೋಜು ಇವನ್ನೆಲ್ಲ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇದ್ದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ವಿರಳ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಓದಿನ ಹವ್ಯಾಸ ತೀರಾ ಕಡಿಮೆಯೇ ಸರಿ. ವಿದೇಶಿಗರು, ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಹಾಗಲ್ಲ. ಅವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಗಿನಲ್ಲಿ, ಪುಸ್ತಕ ಅಥ್ವಾ ಕಿಂಡಲ್ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಇವರೆಲ್ಲ ಇದೇಕೆ ಇಷ್ಟು ಓದೋದು? ಇವರನ್ನೆಲ್ಲ ಓದಿಗೆ ಹಚ್ಚಿಸಿದವರು ಯಾರು. ಕಲ್ಚರ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಇವರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಓದಿನ ಹವ್ಯಾಸ ಬಂದಿದ್ದು ಹೇಗೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಬಹುಕಾಲ ವಿದಿಂದ ನನ್ನಲ್ಲಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದ ಪರಿಸರ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಕಂಡು ಗೊತ್ತಿತ್ತು.

ಓದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದಂತೆ. ಅದು Zಟ್ಠಿಜ್ಟಿಛಿb ಠಿZoಠಿಛಿ, ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಒಂದು ಜೀವನ ಕಲೆ, ರುಚಿ. ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಮಗಳು ಮೈನಾ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ಶುರುಮಾಡಿ ದಾಗಿನಿಂದ. ಇಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಥೆ ಓದಿ ಹೇಳಲೆಂದೇ ಪ್ರತೀ ದಿನ ಒಂದಿಷ್ಟು ಸಮಯ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಕರಣ ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕೆ ವ್ಯಯಿಸುವ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ. ಒಂದನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಿಂದಲೇ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಿ ಹೇಳೋದು ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ.

ಎರಡನೇ ಕ್ಲಾಸಿಗೆ ಬರುವಾಗ ಓದು, ಬರೆಯೋದು ಕಲಿತ ಮಗುವಿಗೆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಚಿತ್ರ ನೋಡುತ್ತ ಕೆಲವೇ ಶಬ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಓದಿಸಲು ಕೂರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಇಲ್ಲಿನ ಮಿಡ್ಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ (ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ)ದ ವರೆಗೂ ಮುಂದುವರಿದುಕೊಂಡು ಹೋಗು ತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಊರಿನ ಲೈಬ್ರರಿಗೆ ಹೋಗುವಂತೆ, ಅಲ್ಲಿ ಇವಿಷ್ಟು ಬರಹಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುವಂತೆ ಹೋಮ್ ವರ್ಕ್ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಲೈಬ್ರರಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲೇಬೇಕು. ಬರೀ ಓದಿಸುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ಅನಿಸಿದ್ದನ್ನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೆದುರು ಹೇಳಬೇಕು. ಇದು ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಪೀಕಿಂಗ್ ಕಲಿಯಲಿಕ್ಕೆ, ಸ್ಟೇಜ್ ಫಿಯರ್ (ಸಭಾ ನಡುಕ) ದೂರಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಚಿಕ್ಕ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಆ ಗುಂಪಿಗೆ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಮಕ್ಕಳು ದಿನವೊಂದರಂತೆ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರು ಕೈ ಬದಲಿಸಿ, ಓದಿ, ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುವಂತೆ, ಚರ್ಚಿಸುವಂತೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಒಂದಿಷ್ಟು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲರೂ ಓದಬೇಕು. ಆ ಪುಸ್ತಕದ ಮೇಲೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಬರೆಯಬೇಕು.

ಅದಕ್ಕೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆ. ಗೆದ್ದವರಿಗೆ ಬಹುಮಾನ. ಮಕ್ಕಳು ಓದಿನಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟು ಒಳಹೊಕ್ಕಿ ರುತ್ತಾರೆಂದರೆ ಮೂರನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿರುವಾಗಲೇ ಕನಿಷ್ಠ ಹತ್ತು ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಮಕ್ಕಳು ಶುರುಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆ ಬರಹಗಾರನ ಮುಂದಿನ ಈ ಪುಸ್ತಕ, ಈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಯಾಗಲಿದೆ ಎನ್ನುವ ವಿಷಯವೂ ಮೂರನೇ ಕ್ಲಾಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ.

ಉಳಿದದ್ದು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಹೀಗೆ ಓದು, ಆ ಮೂಲಕ ಮಾತು, ಚರ್ಚೆ, ಬರವಣಿಗೆ, ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೇ ಎನ್ನುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಐದನೇ ಕ್ಲಾಸಿಗೆ ಬರುವಷ್ಟರೊಳಗೆ ಪ್ರತೀ ಮಗುವೂ ಪಠ್ಯೇತರ ಓದು ದಿನಚರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿಸಿಕೊಂಡುಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಎರಡು-ಮೂರನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು, ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸಿ, ಹಾಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯು ತ್ತಾರೆ.

ಅವರವರದೇ ಕಲ್ಪನೆಗಳು. ಅದೆಲ್ಲವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ, ಪೇಜ್ ನಂಬರ್ ಹಾಕಿ, ಸ್ಟೇಪಲ್ ಮಾಡಿ ಶಾಲೆಗೆ ಒಯ್ದು ಅದರ ಸರಿ ತಪ್ಪುಗಳ ಚರ್ಚೆ ಸಹಪಾಠಿಗಳ ಜೊತೆ ಆಗುತ್ತದೆ.ಈ ಮಕ್ಕಳು ಹೈಸ್ಕೂಲು ಮುಟ್ಟುವಾಗ ಸಾಕಷ್ಟು ಓದುವುದು ರೂಢಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವರೆದುರು ಎರಡು ಆಯ್ಕೆ ಗಳು. ಒಂದೋ ಬರವಣಿಗೆಯತ್ತ ಅವರ ಕಲಿಕೆ ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಓದುಗನಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಬಹುದು.

ಅಲ್ಲಿಯೂ, ಓದು, ಚರ್ಚೆ, ಪುಸ್ತಕದ ರಿವ್ಯೂ ಬರೆಯುವುದು, ಪುಸ್ತಕ ಬರೆಯುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದೆ, ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮುಗಿಸಿದವನು ಪ್ರಬುದ್ಧ ಬರಹಗಾರ ನಾಗಲು ಏನೇನು ಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿದಿರುತ್ತಾನೆ, ಕಲಿತಿರುತ್ತಾನೆ. ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ದುಗನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ ಓದುಗನಾಗಲಿ, ಬರಹಗಾರನಾಗಲಿ, ಆತನಿಗೆ ಓದಿನ ಆಯಾಮಗಳಾದ ಆತ್ಮಕಥನ, ಕಾದಂ ಬರಿ, ಕೃಷಿ, ವಿಜ್ಞಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಫುಡ್ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲವುಗಳ ಸಾಕಷ್ಟು ಪರಿಚಯ ವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ, ಮುಂದೆ ಓದು, ಬರಹ ಅವರವರ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಬಿಟ್ಟದ್ದು.

ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಬರವಣಿಗೆ ಮಲ್ಟಿ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ವ್ಯವಹಾರ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಈ ರೀತಿ ಓದುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುವುದರಿಂದ ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕನಾಗಿ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಶು, ಬಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೇಕಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ ಉಳಿದೆಲ್ಲ, ಆಯಾ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಓದುವ ಸಾಹಿತ್ಯಪ್ರಕಾರಕ್ಕೂ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಬೇಡಿಕೆ. ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಲಭ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಪೈಪೋಟಿಯೂ ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅದ್ಭುತ ಬರಹಗಾರರು ತಯಾರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಬರಹಗಾರನಿಗೆ ಸ್ಟಾರ್ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ ಇದೆ. ನೂರಾರು ಲೇಖಕರ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದು ಗರು ಮುಂಗಡ ಕಾಯ್ದಿರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಲೇಖಕರ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನಂತೂ ಹೊಸ ಐಫೋನ್ ಖರೀದಿಗೆ ನಿಂತದ್ದಕ್ಕಿಂದ ಜಾಸ್ತಿ ಉದ್ದದ ಕ್ಯೂ ನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಓದುಗರು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೈಬ್ರರಿ ಯಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಸಿಕ್ಕರೂ ಜನರಿಗೆ ಸ್ವಂತಕ್ಕೇ ಬೇಕು.

ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರಜೆ, ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ತಲಾ ನೂರು ಡಾಲರ್ ಗಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಹಣವನ್ನು ಓದಲು ವ್ಯಯಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಿಂಟ್ ಪುಸ್ತಕದ ವ್ಯವಹಾರ ಅಮೆರಿಕಾದೊಳಗೆ 350 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದು. ಇಲ್ಲಿನ ಬಹುತೇಕ ಪುಸ್ತಕಗಳು ದೇಶದಾಚೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ವಾಗುತ್ತವೆ. ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಸೇರಿಸಿದರೆ ಇದು 300 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಯ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ, ವ್ಯವಹಾರ.

ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷದ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬರಹಗಾರರಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಬೇಕಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರ ಕೈಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಪುಸ್ತಕ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಯಾವುದೇ ಊರಿನ ಲೈಬ್ರರಿಗೆ ಹೋದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ ವೇರ್‌ಗಳು ಮುಫತ್ತಾಗಿ ಲಭ್ಯ. ಅದಲ್ಲದೇ ಅದೇ ಲೈಬ್ರರಿಯಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನೂ ಹೇಳಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪುಸ್ತಕ ಬಹಳ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದ್ದರೆ ಲೈಬ್ರರಿಯವರೇ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್ ಏಜಂಟ್ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ.ಇದೆಲ್ಲದರಿಂದ ಬರೆಯಬೇಕೆಂದಿದ್ದರೆ, ಒಳ್ಳೆಯ ಬರಹಗಾರನಾಗಿದ್ದರೆ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಹೊರತರುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಯಾರ ಬೆಂಬಲವೂ ಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಪುಸ್ತಕದ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳು ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪ್ರಕಟಣೆ, ಜಾಹೀರಾತು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಇಡೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಓದಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಪೂರ್ಣ ವಾತಾವರಣ ಇಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರತೀ ವಯಸ್ಕ ಬರೀ ಪ್ರಿಂಟ್ ಪುಸ್ತಕದ ಓದಿಗೆ ವ್ಯಯಿಸುವ ಸರಾಸರಿ ಸಮಯ ದಿನಕ್ಕೆ 31 ನಿಮಿಷ (ಇದು ಸರಾಸರಿ - ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲ).

ಈ ಪ್ರಮಾಣದ ಓದಿನ ಸುತ್ತ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಜೀವನಾವಶ್ಯಕ ಕಲಿಕೆಗಳು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ಕಾರ್ಪೊ ರೇಟ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಆ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಅಷ್ಟು ಚಂದಕ್ಕೆ ಇಮೇಲ್ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಮೀಟಿಂಗ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಪ್ರಸೆಂಟ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ, ಸಾಹಿತ್ಯೋತ್ಸವದ, ಅಥವಾ ಇನ್ನೆ ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳು, ದೊಡ್ಡವರು ಓದುವುದು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಓದುವವರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಎಂದೆಲ್ಲ ಬಾಯಿ ಬಡಿದುಕೊಂಡರೆ ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸ ಜನರಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.

ಅದನ್ನು ಎಳವೆಯಿಂದಲೇ, ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಕಲಿಸಿಬಿಡಬೇಕು. ಓದು, ಅದರ ಜೊತೆಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ, ಬರೆಯುವ, ವಿಮರ್ಶಿಸುವ, ಚರ್ಚಿಸುವ, ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಪಡಿಸುವ ಹೀಗೆ ಉಳಿದೆಲ್ಲ, ಆಧುನಿಕ ಬದುಕಿಗೆ ತೀರಾ ಅವಶ್ಯಕವಿರುವ ಲೈ- ಸ್ಕಿಲ್ ಅನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣ ಕಲಿಸಬೇಕು. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಲೇಬೇಕು, ನೋಡಿ ಕಲಿಯಬೇಕು, ಅಳವಡಿಸಿ ಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ, ಇಂದಿನ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಜಮಾನದಲ್ಲಿಯೂ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮಹತ್ವ ಕಳೆದು ಕೊಳ್ಳದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಮೆರಿಕನ್ನರಿಗೆ, ಅವರ ಕಾಳಜಿಗೆ ಶಹಬಾಸ್ ಕೊಡಲೇಬೇಕು.

ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಜಂಕ್ ಬದುಕನ್ನು ಅವರಿಗಿಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪಾಲಿಸುತ್ತಲೇ ಬೈದುಕೊಳ್ಳುವ ನಮಗೆ ಇಂಥದ್ದನ್ನೆಲ್ಲ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಎಂದೇಕೆ ಅನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇನೋ !!