ಆಪರೇಷನ್‌ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್: ನೌಕಾಪಡೆಯ ಅಮೋಘ ಯಶಸ್ಸು

ವಿಜಯ ಸ್ಮರಣೆ

ಗಿರೀಶ್ ಲಿಂಗಣ್ಣ

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನಡುವೆ 1971ರಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ನಡೆದಾಗ ಕರಾಚಿ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು
ನೆನೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಡಿ. ೪ನ್ನು ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ‘ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್’ ಎಂಬ ಗುಪ್ತ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು, ಕರಾಚಿ ಬಂದರಿನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ತೆಗೆದು ಕೊಂಡಿದ್ದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಅಧೋ ಗತಿಗಿಳಿಸಿ, ಬಂದರನ್ನು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದುರು ನಗರವಾದ ಕರಾಚಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಜತೆಗೆ ಈ ಪ್ರದೇಶ ಎರಡು ವಾಯುನೆಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಯಿಂದಲೂ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆದಿತ್ತು. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ‘ವಿದ್ಯುತ್’ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕ್ಷಿಪಣಿ ದೋಣಿಗಳು ಸೀಮಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಅವುಗಳನ್ನು ಕರಾಚಿಯತ್ತ ಸೆಳೆದೊಯ್ಯಲು ಮತ್ತು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಲು ಕಾರ್ಯ ಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ತುಂಬುವ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಒಂದನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.

‘ವಿದ್ಯುತ್’ ಶ್ರೇಣಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಡಗು ನಾಲ್ಕು SS-N-2B Styx ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಮೇಲ್ಮೈ ದಾಳಿಯ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ 40 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು (ಸುಮಾರು 75 ಕಿ.ಮೀ) ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 4, 1971ರಂದು, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ತಂಡ ವಿದ್ಯುತ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಮೂರು ಕ್ಷಿಪಣಿ ದೋಣಿಗಳಾದ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿಪತ್, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿರ್ಘಾತ್ ಮತ್ತು ೨೫ನೇ ಕಿಲ್ಲರ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಬೋಟ್ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ನಿಂದ ತರಿಸಲಾದ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ವೀರ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.

ಇವು ಎರಡು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ವಿರೋಧಿ ಅರ್ನಾಲಾ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕಾರ್ವೆಟ್‌ಗಳು, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ಕಿಲ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಐಎನ್‌ಎಸ್ ಕಚ್ಚಲ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಫ್ಲೀಟ್ ಟ್ಯಾಂಕರ್, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ಪೋಷಕ್ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದ ಬೆಂಗಾವಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ೨೫ನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ನ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಬಿ.ಬಿ ಯಾದವ್ ನೇತೃತ್ವದ ತಂಡ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿಪಾತ್ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯಾ ಚರಣೆಗೆ ತೆರಳಿತು. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾರ್ಯ ತಂಡವು ಕರಾಚಿಯ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ 250 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲು (ಸುಮಾರು 460 ಕಿ.ಮೀ) ದೂರಕ್ಕೆ ತಲುಪಿತು ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಾಯುಪಡೆಯ (PAF) ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಿಂತ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಂಗಿ, ಹಗಲಿನ ಹೊತ್ತನ್ನು ಕಳೆಯಿತು.

ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ವಾಯುಪಡೆಯ ಬಹುತೇಕ ವಿಮಾನಗಳು ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಕಾರಣ ಕರಾಚಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದು ಯೋಜನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 4ರಂದು ಸಂಜೆ, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ಕಿಲ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಮೂರು ಕ್ಷಿಪಣಿ ದೋಣಿಗಳು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿಚಕ್ಷಣ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮೈ ಗಸ್ತು ಹಡಗುಗಳ ಕಣ್ಣು ತಪ್ಪಿಸಿ ಕರಾಚಿ ಯನ್ನು ಸಮೀಪಿಸಿದವು.

ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸಮಯ ರಾತ್ರಿ ೧೧:೩೦ರ ವೇಳೆಗೆ, ತಂಡವು ಕರಾಚಿಯ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೭೦ ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲು (ಸುಮಾರು ೧೩೦ ಕಿ.ಮೀ) ದೂರ ದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ, ವಾಯುವ್ಯ, ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೭೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸಿತು. ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿರ್ಘಾತ್ ವಾಯವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿತ್ತ ಗುರಿ
ಯತ್ತ ಧಾವಿಸಿತು. ಗಸ್ತು ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದ ವಿಧ್ವಂಸಕ ನೌಕೆ ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಖೈಬರ್‌ನತ್ತ ಮೊದಲ SS-N-2B Styx ಕ್ಷಿಪಣಿಯನ್ನು ಹಾರಿಸಿತು. ಕ್ಷಿಪಣಿಯನ್ನು ವಿಮಾನವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಭಾವಿಸಿದ ಖೈಬರ್, ವಿಮಾನ ವಿರೋಧಿ ಬಂದೂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಮುಂದಾಯಿತು.

ಖೈಬರ್‌ನ ಸ್ಟಾರ್ ಬೋರ್ಡ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪಣಿಯು ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಷಿಯನ್ ಮೆಸ್‌ಡೆಕ್‌ನ ಹಿಂಭಾಗದ ಗ್ಯಾಲಿ ಕೆಳಗೆ, ರಾತ್ರಿ ೧೦:೪೫ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಸೋಟಿಸಿತು. ಹಡಗು ತಕ್ಷಣವೇ ತನ್ನ ಚಲನೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿತು. ನಂ. ೧ ಬಾಯ್ಲರ್ ಕೋಣೆಯು ಸೋಟಿಸಿ, ದಟ್ಟವಾದ ಕಪ್ಪು ಹೊಗೆ ಹಡಗನ್ನು ಆವರಿಸಿತು. ಖೈಬರ್ ಹಡಗು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗೆ ತುರ್ತು ಸಂದೇಶವನ್ನು ರವಾನಿಸಿತು: ಶತ್ರು ವಿಮಾನವು ದಾಳಿ ಮಾಡಿದೆ. ನಂ. ೧ ಬಾಯ್ಲರ್‌ಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದೆ. ಹಡಗು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದೆ. ದಾಳಿಯು ಉಂಟುಮಾಡಿದ ಭೀತಿಯಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರಸರಣ ತಂಡ ಹಡಗಿನ ಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಿತು.

ಹೀಗಾಗಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿದವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ವಿಳಂಬವಾಯಿತು. ಬಳಿಕ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿರ್ಘಾತ್ ಎರಡನೇ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಯನ್ನು ಹಾರಿಸಿತು. ಕ್ಷಿಪಣಿಯು ತನ್ನತ್ತ ಧಾವಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡ ಖೈಬರ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ವಿಮಾನ ವಿರೋಧಿ ಬಂದೂಕು ಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿದಾಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಕ್ಷಿಪಣಿಯು ಸ್ಟಾರ್ಬೋರ್ಡ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ನಂ. ೨ ಬಾಯ್ಲರ್ ಕೋಣೆಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಪಿಎನ್ ಎಸ್ ಖೈಬರ್ ಅನ್ನು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಿತು.

ರಾತ್ರಿ ೧೧ ಗಂಟೆ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿಪಾತ್ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಎರಡು ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತ ಕರಾಚಿ ಯನ್ನು ಸಮೀಪಿಸಿತು. ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ ನಿಪಾತ್, ತಲಾ ೧ ಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಯನ್ನು ಎಂವಿ ವೀನಸ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಧ್ವಂಸಕ ಎಸ್ಕಾರ್ಟ್ ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಷಹಜಹಾನ್ ಮೇಲೆ ಹಾರಿಸಿತು. ಎಂವಿ ವೀನಸ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ ಸೈಗಾನ್‌ ನಲ್ಲಿರುವ ಅಮೆರಿಕದ ಪಡೆಗಳಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿತ್ತೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು. ವೀನಸ್ ಚಾಲೆಂಜರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದ ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳು ಕ್ಷಿಪಣಿ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದ ಕ್ಷಣದ ಸೋಟಗೊಂಡವು.

ಕರಾಚಿಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ೪೨ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಈ ಹಡಗು ಮುಳುಗಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಕ್ಷಿಪಣಿಯು ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಷಹಜಹಾನ್‌ಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಅದನ್ನೂ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹಾನಿಗೊಳಿಸಿತು. ರಾತ್ರಿ ೧೧:೨೦ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಐಎನ್‌ಎಸ್ ವೀರ್‌ನಿಂದ ಹಾರಿಸಲಾದ ಕ್ಷಿಪಣಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದು – ಮೈನ್‌ಸ್ವೀಪರ್ ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಮುಹಾಫಿಜ್. ಈ ಕ್ಷಿಪಣಿಯು ಬಂದರಿನ ಬದಿಯಲ್ಲಿ, ಸೇತುವೆಯ ಕೆಳಗೆ
ಮುಹಾ ಫಿಜ್ ಹಡಗನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಹಡಗನ್ನು ಎಷ್ಟು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವಿಘಟಿಸಿತೆಂದರೆ, PNHQಗೆ ಅಪಾಯದ ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸಲೂ ಸಮಯವಿರಲಿಲ್ಲ!

ಕರಾಚಿಯ ಕಡೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ನಿಪಾತ್, ಬಂದರಿನ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ 14 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲುಗಳ (ಸುಮಾರು ೩೦ ಕಿ.ಮೀ.) ದೂರದಲ್ಲಿ ಬಂದರಿನ ಕೆಮಾರಿ ತೈಲ ಸಂಗ್ರಹ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಅಡ್ಡಗಟ್ಟಿತು. ಇದು ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಎರಡು ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸಿತು. ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುರಿ ತಪ್ಪಿದರೆ, ಮತ್ತೊಂದು ಇಂಧನ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು ನಾಶಪಡಿಸಿ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೇನೆಗೆ ಭಾರೀ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು.

ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿಯನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಷ್ಟೇ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ದಾಳಿಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸಶಸ ಪಡೆಗಳ ಕಮಾಂಡ್‌ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಶ್ಚರ್ಯ, ಆಘಾತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಖೈಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿದವರನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಿಸಲು ಅವ್ಯವಸ್ಥಿತ ವಾದ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಪಿಎನ್‌ಎಸ್ ಮುಹಾಫಿಜ್ ಮುಳುಗುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಪಿಎನ್‌ಎಚ್‌ಕ್ಯೂಗೆ ಮಾಹಿತಿಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ.

ಖೈಬರ್ ಹಡಗಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿ ದವರಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವಾಗ, ಗಸ್ತು ನೌಕೆಯೊಂದು ಸುಡುತ್ತಿರುವ ತನ್ನ ಅವಶೇಷದ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿದ ಸಂದರ್ಭ ದಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿದಿದ್ದ ಮತ್ತು ತಾನು ರಕ್ಷಿಸಿದ್ದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಿಂದ ಮುಹಾಫಿಜ್ ಮುಳುಗಿದ್ದನ್ನು ಪಿಎನ್‌ ಎಚ್‌ಕ್ಯೂ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿತು. ‘ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್’ ಅನ್ನು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವು- ನೋವುಗಳು ಅಥವಾ ಹಾನಿಗಳಾಗದೆ, ಭಾರತೀಯ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಮರಳಿದವು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಯಶಸ್ಸು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೮, 1971ರಂದು ಕರಾಚಿಯ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೊಂದು ದಾಳಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಅದನ್ನು ‘ಆಪರೇಷನ್ ಪೈಥಾನ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. 1971ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು 1960ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಕೈಗೊಂಡ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

1969 ಮತ್ತು 1970 ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆ ಯು ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಸ್ತವಾಗಿದ್ದ ವರ್ಷಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಐದು ಪೆಟ್ಯಾ ದರ್ಜೆಯ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ಚೇಸರ್‌ಗಳು (ಕಮೋತಾರ್, ಕಡ್ಮಟ, ಕಿಲ್ತಾನ್, ಕವರಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಲ), ನಾಲ್ಕು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳು (ಕಲ್ವೇರಿ, ಖಂಡೇರಿ, ಕರಂಜ್ ಮತ್ತು ಕುರ್ಸುರಾ), ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ಡಿಪೋಶಿಪ್ (ಅಂಬಾ),
ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ರಕ್ಷಣಾ ನೌಕೆ (ನಿಸ್ತಾರ್) ಮತ್ತು ಪೋಲಂಡ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಎರಡು ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಹಡಗುಗಳಾದ (ಘರಿಯಾಲ್ ಮತ್ತು ಗುಲ್ದಾರ್)ಗಳು ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವು.

1970-71ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಪಡೆಯು ಹೊಸದಾಗಿ ಎಂಟು ಸೋವಿಯತ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ದೋಣಿಗಳನ್ನು (ನಾಶಕ್, ನಿಪಾತ್, ನಿರ್ಘಾತ್, ನಿರ್ಭಿಕ್, ವಿನಾಶ್, ವೀರ್, ವಿಜೇತ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ) ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಿರೋಧವು ತೀರಾ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದ್ದದ್ದೂ ಭಾರತೀಯ ದಾಳಿಯು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. 1960ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ,
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿತ್ತು.

ಅದರ ಶಕ್ತಿ ಕುಗ್ಗಿ, ಅವನತಿ ಹೊಂದಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದಂತಾಯಿತು. ಇದು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳ, ಅಂದರೆ, ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ (ಈಗಿನ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ) ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವೆ ಸಂವಹನದ ಮೂಲಕ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿತ್ತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನೌಕಾಪಡೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಾಯು ವಿಚಕ್ಷಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. 1971ರ ಯುದ್ಧದ ಫಲಿತಾಂಶದಲ್ಲಿ ಇದೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು.

1971ರಲ್ಲಿ ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಆಪರೇಷನ್ ಪೈಥಾನ್ ಈ ಎರಡು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಅಮೋಘ ಯಶಸ್ವಿನ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಪಡೆಯು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಸದಾ ಸ್ಮರಣೀಯ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚನಕಾರಿ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ಲೇಖಕರು: ರಕ್ಷಣಾ ವಿಶ್ಲೇಷಕ