ನವದೆಹಲಿ: ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ(Pakistan)ದ ಜತೆಗಿನ 1960 ರ ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದ(Indus Waters Treaty)ಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಭಾರತ(India) ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನಿಡಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ದಿನೇ ದಿನೇ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಮರುಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಕೋರಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಭಾರತ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ XII (3) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದದ (ಐಡಬ್ಲ್ಯುಟಿ) ಮಾರ್ಪಾಡಿಗಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಿದ್ದು, ಐಡಬ್ಲ್ಯುಟಿಯ ಆರ್ಟಿಕಲ್ XII (3) ರ ಪ್ರಕಾರ ಆಗಸ್ಟ್‌ 30 ರಂದು ಸಿಂಧೂ ಜಲಗಳ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಯುಕ್ತರ ಮೂಲಕ ಸೂಚನೆ ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. 1960ರ ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದದ (Indus Water Treaty) ತಿದ್ದುಪಡಿಗಾಗಿ ಭಾರತವು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಿದೆ. ಐಡಬ್ಲ್ಯುಟಿಯ ಆರ್ಟಿಕಲ್ XII (3) ರ ಪ್ರಕಾರ ಜನವರಿ 25 ರಂದು ಸಿಂಧೂ ಜಲಗಳ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಯುಕ್ತರ ಮೂಲಕ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಭಾರತ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವ ಮೂರು ವಿಚಾರಗಳು
ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಮೂರು ಬದಲಾವಣೆ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಬಯಸಿದೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಂಪರ್ಕಿತ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಇತರ ಬಳಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಶುದ್ಧ ಇಂಧನ ಶಕ್ತಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಭಾರತ ಕೋರಿರುವ ಎರಡನೇ ಬದಲಾವಣೆ. ಇನ್ನು ನೋಟಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವ ಮೂರನೇ ವಿಚಾರ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಒಪ್ಪಂದದ ಸುಗಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟುಮಾಡಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದ ನಡೆಗೆ ಕಾರಣವೇನು?
ಇನ್ನು ರಾಟಲ್ ಮತ್ತು ಕಿಶನ್‌ಗಂಗಾ ಹೈಡಲ್ ಯೋಜನೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕುರಿತು ಸುದೀರ್ಘ ವಿವಾದದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಹತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ. ಭಾರತದ ಕಡೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಉದಾರತೆಯ ಅನುಚಿತ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಾದವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದದ ವಿವಾದ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಮರುಪರಿಶೀಲನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.
ಏನಿದು ಒಪ್ಪಂದ?
ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದವು 1960 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ನೀರು ಹಂಚಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ವಹಿಸಿತ್ತು. ಇದು ಮಹತ್ವದ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗಿನ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ನೀರು ಹಂಚಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಗಳ ನೀರು ಅಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರ ಜೀವನಾಡಿಯಾಗಿದೆ. ಒಪ್ಪಂದವು ಹಲವಾರು ನದಿಗಳ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎರಡು ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೂರು “ಪೂರ್ವ ನದಿಗಳ” ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಿಯಾಸ್, ರವಿ ಮತ್ತು ಸಟ್ಲೆಜ್ — ಭಾರತಕ್ಕೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮೂರು “ಪಶ್ಚಿಮ ನದಿಗಳ” ಅಂದರೆ ಸಿಂಧೂ, ಚೆನಾಬ್ ಮತ್ತು ಝೀಲಂ ನದಿ ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ಸಿಂಧೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಒಟ್ಟು 20% ನಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು 80% ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹೊಂದಿದೆ.
ಈ ಸುದ್ದಿಯನ್ನೂ ಓದಿ: Lebanon Pager Explosions: ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಉಗ್ರರ ಪೇಜರ್‌ ಸ್ಫೋಟಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನೂ ಸ್ಫೋಟಿಸಬಹುದೆ?
