ವಿನಾಯಕ ಮಠಪತಿ ಬೆಳಗಾವಿ
1824 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23ರ ಕಾಲಘಟ್ಟ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ವಿರುದ್ಧ ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ ಸಮರ ಸಾರಿತ್ತು. ದತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಭಾರತೀಯರ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಖಂಡಿಸಿ ಸಿಡಿದೆದ್ದ ಮಹಿಳಾ ನಾಯತ್ವದ ಸೇನೆ ಆಂಗ್ಲರನ್ನು ಬಗ್ಗು ಬಡಿದಿತ್ತು. ಅಂದಿನ ಧಾರವಾಡ ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಸೈಂಟ್ ಜಾನ್ ಥ್ಯಾಕರೆ ಯನ್ನು ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮನ ಅಂಗರಕ್ಷಕ ಅಮಟೂರು ಬಾಳಪ್ಪ ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಸಾಯಿಸಿದ.
ಈ ಕಾಳಗ ನಡೆದು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23ಕ್ಕೆ ಭರ್ತಿ 200 ವರ್ಷ ತುಂಬಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ ಎಂದರೆ ನಮಗೆ ತಕ್ಷಣ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುವುದು 1857 ಸೈನಿಕರ ಹೋರಾಟ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೂ 30 ವರ್ಷಗಳ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ನೆಲದ ವೀರರಾಣಿ ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ನೀರು ಕುಡಿಸಿದ್ದರು ಎಂಬ ಇತಿಹಾಸ ಇನ್ನೂ ನಮ್ಮ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ತಲುಪುತ್ತಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಜನರಿಗಾಗಿ ಅಂದಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರವನ್ನೇ ಎದುರುಹಾಕಿ ಕೊಂಡಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಅವರನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ವಿಜೃಂಭಿಸಿದ್ದು ನಮ್ಮ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಎಂಬುದುನ್ನು ತಲೆ ಎತ್ತಿ ಹೇಳುವಂತಾಗಬೇಕು.
ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ಗೆದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರದ ಮಹಾನ್ ನಾಯಕಿ ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಕೇವಲ ಐದು ವರ್ಷದವರು. ಹಾಗೆಂದು ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿಯವರು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗದು, ಆದರೆ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಕೆಲವು ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ದೇಶದ ಜನರ ಮುಂದಿಡುವ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪ್ರಯತ್ನ ಆಗದಿರುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ. ನಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸ ಮಾತ್ರ ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮನ ಶೌರ್ಯ ಹೇಳುವಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾರಿ ಎಡವಿರುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸಂಶಯವೂ ಇಲ್ಲ.
ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ 11 ನೇ ದೊರೆ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ದೇಸಾಯಿ 1816 ರಲ್ಲಿ ಅಕಾಲಿಕ ನಿದನ ಹೊಂದಿದ್ದನ್ನು.
ಈತನಿಗೆ ರುದ್ರಮ್ಮ ಹಾಗೂ ಚನ್ನಮ್ಮ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದರು. ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ರುದ್ರಮ್ಮನ ಪುತ್ರ
ಶಿವಲಿಂಗ ರುದ್ರಸರ್ಜ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿದ. ಆದರೆ ಈತನೂ 1824 ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 12 ರಂದು ಸಾವಣಪ್ಪಿದ. ಈತನ
ತರುವಾಯ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದವನೇ ಮಾಸ್ತಮರಡಿಯ ಬಾಳನಗೌಡನ ಮಗ ಶಿವಲಿಂಗಪ್ಪ (ಸವಾಯಿ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ). ಆದರೆ ದತ್ತು ಪಡೆದಿದ್ದನ್ನೇ ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರ ಎಂದು ಅಂದಿನ ಧಾರವಾಡದ ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಥ್ಯಾಕರೆ ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ವಿರುದ್ಧ ಷಡ್ಯಂತ್ರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ.
ಸವಾಯಿ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ಪಟ್ಟಕ್ಕೇರಿದ ನಂತರ ಇಡೀ ಕಿತ್ತೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ರಾಣಿ
ಚನ್ನಮ್ಮನ ಕೈಗೆ ಬಂತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮ ತನ್ನ ಬಲಾಢ್ಯ ಸೈನ್ಯದ ಪಹರೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು
ವಿನಾಕಾರಣ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಕ್ಯಾಥರೆ ವಿರುದ್ಧ ಸಮರ ಸಾರಿದ್ದಳು. ಹೋರಾಟದ
ಕಿಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮೊದಲ ಯುದ್ಧದ ಆಂಗ್ಲರನ್ನು ಬಗ್ಗುಬಡಿಯುವ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ
ಹೋರಾಟದ ಬೆಳ್ಳಿಚುಕ್ಕಿಯಾಗಿ ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಒಂದು
ಅಧ್ಯಾಯ ರಚಿಸಿದಳು.
ಆದರೆ ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ನೆಲದ ಒಬ್ಬ ವೀರ ಮಹಿಳೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಸೈನ್ಯ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ರಣಕಹಳೆ ಮೊಳಗಿಸಿದ್ದು ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಅಷ್ಟಾಗಿ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರು ಹೋರಾಡಿ ವೀರಮರನ ಹೊಂದಿದ್ದರು ನಾವು ಅವರ ಪರಿಚಯ ವನ್ನು ಕತ್ತಲೆಯ ಕೋಣೆಗೆ ತಳಿದ್ದು ಯಾವ ನ್ಯಾಯ. ಅಂದಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ತೋರಿಸಿದ್ದ ಧೈರ್ಯ ದೇಶದ ಅದೆಷ್ಟೋ ವಿವಿಧ ಭಾಗದ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಹೋರಾಟದ ಕಿಚ್ಚು ಹಚ್ಚಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದ್ಯಾವುದು ನಮ್ಮ ನೆಲದವರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನೋವಿನ ಸಂಗತಿ.
1824 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23 ರಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಇಸಿದ ಕಿತ್ತೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ
ವೈಭವಕ್ಕೆ ಇಂದಿಗೆ 200 ವರ್ಷ ವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸಾಕಷ್ಟು ಬದಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಹಿಡಿತದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ಪಾರು ಪಾಡಿದ ಮಹಾನ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಸ್ಮರಣೆ ಕೇವಲ ಆಡಂಬರದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಏನಿಲ್ಲ.
ಸರಕಾರಗಳು ಬರುತ್ತವೆ, ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಮಗಾಗಿ ಪ್ರಾಣ ನೀಡಿದ ಮಹನಿಯರ ಇತಿಹಾಸ ತಿಳಿಯದಿದ್ದರೆ ಹೇಗೆ. ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರ ತ್ಯಾಗ, ಬಲಿದಾನದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Pralhad Joshi: ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಕೇಂದ್ರದ ಸಿದ್ಧತೆ
